12 september 2015 – Column Sjaak Grosthuizen: Deling
Ik las onlangs over een geconstateerde tweedeling in onze samenleving. Enerzijds de redelijk verdienende hoogopgeleide Nederlanders en anderzijds de wat lager betaalde en lager opgeleide Nederlanders. De eerste categorie is meer bereid asielzoekers op te vangen dan de andere. Het is een erg discutabele indeling wanneer het politici betreft. Ik ga ervan uit dat veel VVD-aanhangers een behoorlijke opleiding hebben genoten en zich daar ruim voor laat betalen, terwijl de SP zich wil wortelen in de categorie die daar tegenover staat. Hun opvattingen over asielzoekersopvang zijn anders dan de tweedelingsopvatting doet vermoeden.
Niemand zal ontkennen dat een toestroom van vele duizenden asielzoekers een ingewikkelde opgave is. Je zit er niet op te wachten, hoe gastvrij je ook bent ingesteld, tenzij je de burgemeester van Goslar bent. Voordat een meerderheid van een ontvangbevolking ervan overtuigd is, dat opvangen, hoe lastig dan ook, de meest humane oplossing is, gaat er heel wat aan vooraf. Voor de West-Europese bevolking hielp een foto en filmpje van een dood jongetje in de vloedlijn een flink stuk. Het opvangen van nooddruftigen behoeft emotie. Mededogen is zo’n emotie en voor een echte Hollander dringt zich tegelijkertijd de genetisch ingebakken vraag op: wat kost mij deze emotie?
Voor een deel van onze landelijke en ook lokale politici is deze vraag altijd uitgangspunt. Wat gaat het kosten en wat levert het mij op? Voor Hoorn als VOC-stad is dat voor het thuisfrontdeel van de compagnie, woonachtig in de statige herenhuizen aan het Grote Oost altijd het belangrijkste deel geweest van de VOC-mentaliteit. Zonder al te veel moeite zijn hedendaagse Hoornse politici met deze instelling ook aan te wijzen in de gemeenteraad.
Er speelt ook een andere emotie een rol. Xenofobie, angst voor de onbekende buitenlander. Nu is een flink deel van de bezoekende toeristen ook onbekende buitenlander, maar van hen weten we dat hij komt om geld uit te geven. Een asielzoeker komt daar niet voor. Het zijn andere emoties die hem of haar voortdrijven. Angst, wanhoop en onmacht zijn de sterkste motoren om alles uit de kast te halen om de uitzichtloosheid te doorbreken. Dat brengt ze niet naar China, Rusland, India of Arabische staten. Daar willen wij ook niet naar toe wanneer we berooid zijn. Cynisch is het idee dat zij fortuinzoekers worden genoemd en ze hier inderdaad iets van Fortuyn aantreffen: zijn gedachtegoed.
Nel Douw, onze SP-wethouder van hoopbrengende zaken heeft het COA aangeboden Hoorn te kiezen als locatie waar asielzoekers worden opgevangen. Dat scheen nog niet nodig te zijn. Misschien moet de nood nog groeien en is het de vraag of het de apocalyptische omvang zal bereiken die Geert Wilders, het alfamannetje van de Nederlandse onderbuikers in zijn alarmkreten omschrijft.
Onze politici beschikken over prachtig verbloemend taalgebruik
De Hoornse raad zal zich op enig moment over Hoornse opvangwil en –capaciteiten uitspreken. Er zijn bij ons geen raadsleden die onverbloemd de verwildersde kretologie zullen gebruiken om dergelijke voorstellen te ontmoedigen. Je zult ze niet horen beweren dat ze in gammele bootjes stappen met uitsluitend het doel om bijvoorbeeld 8-jarige meisjes te verkrachten of bij ons de voedselbanken te plunderen. Onze politici beschikken over prachtig verbloemend taalgebruik, dat tevens kan dienen als façade van fatsoen.
We moeten deze mensen beschermen tegen verwachtingen die wij niet kunnen waarmaken. Wij zien, net als het COA, absoluut geen reële mogelijkheden om die mensen op een waardige wijze opvang te bieden. Er zijn veel geschiktere plaatsen buiten Hoorn. Als je ze wilt opvangen, moet je dat goed doen, want daar hebben ze recht op en helaas zijn wij daartoe niet in staat. We willen het allerbeste voor deze getraumatiseerde stakkers en dat hebben we niet in huis. Moeten wij hen om humanitaire redenen een cultuurschok opdringen? Wij hebben absoluut niets tegen hen, maar hun komst naar Hoorn lost eigenlijk niets op. We willen die mensen graag helpen, maar dit is geen taak voor de gemeente. Natuurlijk moeten ze opgevangen worden, maar dat moet wel gestructureerd en dat doe je niet zomaar even.
Ik kan natuurlijk de hele column vullen met dit soort excuses, maar ik wil onze tegenstribbelende fracties niet teveel het gras voor de voeten wegmaaien. Het is daarom boeiend om de komende tijd de argumenten van onze fractieleden te beluisteren. Je mag ze meteen in categorieën indelen. En afraders van asielopvang in Hoorn mag je natuurlijk niet allemaal afdoen als onfatsoenlijke PVV’ers. Onze VVD bijvoorbeeld is heel fatsoenlijk. Jammer alleen dat ze waarschijnlijk hetzelfde willen bereiken als Geert Wilders.
Eigenlijk is het wel mooi dat dit vraagstuk ons de gelegenheid biedt om onze politici eens werkelijk te leren kennen.
