15 augustus 2015 – Column Sjaak Grosthuizen: Een bedrukte pensionado
‘Nee, ik doe dit als vrijwilligerswerk,’ zei de grijsgekuifde rondleider op de Batavia. ‘Ik ben al even gepensioneerd en dan moet je toch wat.’ Men knikte instemmend. Mooi, dat iemand dit werk als vrijwilliger wil doen. ‘Ach, en maandag help ik weer bij de voedselbank en woensdag ben ik in de speeltuin bezig,’ vervolgde hij. Hij keek erbij alsof dat de gewoonste zaak van de wereld was, met de wetenschap dat dit bij mensen die nog niet de pensioengerechtigde leeftijd hebben bereikt stereotype reacties zou ontlokken.
‘Nou, u heeft het er maar druk mee!’ was de eerste reactie en toen volgden achter en over elkaar heen: ‘Tjongejonge, u zit ook niet stil!’ ‘Nou, een bezig baasje, hoor ik wel!’ Nooit thuis zeker?’ en: ‘Dat hoor je wel vaker: als je met pensioen bent heb je het drukker dan ooit!’
‘Als het zo moet, ga ik liever niet met pensioen!’
Nooit hoor je daar een weerwoord op. Ik wilde niet reageren en zeker niet met: ‘De rest van de dagen doe je niks?’ Je krijgt dan geheid de reactie: ‘Nou niks, dinsdag en vrijdag hebben we de kleinkinderen en op donderdag ben ik eindelijk met mijn eigen hobby bezig, het bouwen van bootjes in een fles.’ Wat natuurlijk tot nog grotere verbazing zou oproepen met kreten als: ‘Bent u dan nog getrouwd?’ en: ‘Als het zo moet, ga ik liever niet met pensioen!’
Wat ik zeker niet ga doen is trachten hem te overtroeven met zaken waarmee ik me in mijn pensioentijd bezig houd. Ik kan ook niet opscheppen over activiteiten met kleinkinderen. Wel heeft men mij wel eens verleid om te laten opsommen met welke dingen ik mijn tijd vul. En steevast kreeg ik te horen dat ik het dan wel heel erg druk had.
Ik herhaal: ik heb het niet druk!
Om u gerust te stellen: ik kan moeiteloos zeven zaken opnoemen die elke week op verschillende tijden mijn aandacht opeisen, maar ik heb het niet druk. Ik herhaal: ik heb het niet druk! Ik had het drukker toen ik werkte. Fulltime met onbetaalde overuren en daarnaast een groot deel van de zaken waarmee ik nu moeiteloos het predicaat drukdrukdruk mag claimen.
Misschien word ik voortaan vanaf nu door een hoop pensionado’s met de nek aangekeken wanneer ik u verklap: wij gepensioneerden verprutsen een hoop tijd aan inproductieve activiteiten waarmee niemand ooit een poging zal doen om bewondering te scoren. Wij staan rustiger op, nemen tijd voor het ochtendtoilet, ontbijten zonder enige haast en drinken onze koffie heet of wanneer op pagina zoveel van de krant iets interessants staat iets kouder. We leven doorgaans met een rustig levensritme dat wijzelf zonder enige moeite elke dag kunnen bijbenen. De agenda’s bevatten zelden meer dan één item per dag. Als we eens naar de dokter of de kapper moeten, dan wordt door anderen moeiteloos gezocht naar een datum dat we het niet zo druk hebben.
Hou toch op, alsjeblieft! Waar komt dat vandaan? Komt dit drukdrukdrukdenkeninpensioentijd uit de tijd dat iemand die de 65 haalde inderdaad stokoud en tot op het bot versleten was en tot niets meer in staat dan met gelatenheid toe te kijken hoe jongeren zonder klagen doorploeterden totdat ze zelf ook zo ver waren? Is het een soort schaamtevol verbloemgedrag van in ledigheid doorgebrachte dagen? Iedereen die nu nog durft beweren: ‘Sinds ik met pensioen ben, heb ik het nog niet zo druk gehad,’ dien je verbeten toe te bijten: ‘Dan heb je zeker nooit een flikker uitgevoerd en hadden ze je ver voor je 65e moeten ontslaan!’
‘Dan heb je zeker nooit een flikker uitgevoerd en hadden ze je ver voor je 65e moeten ontslaan!’
Let wel, ik loop nu niet te propageren dat iedereen na het laatste ceremoniële uitzwaaien uit de werksfeer zijn of haar dagen tot de rand moet vullen met nuttige maatschappelijk relevante klusjes. Sommige mensen moet je ver buiten je vrijwilligersorganisatie houden. Er zijn nu eenmaal mensen met een bijna ziekelijke bemoeizucht en geldingsdrang. Hoe groot kan een ramp voor een gemeente worden wanneer die menen dat ze nu eindelijk de tijd hebben om de politiek in te gaan? Ik ga ook niet het tegenovergestelde aanbevelen.
Doe wat je wilt doen, maar straal nooit meer uit dat je het drukdrukdruk hebt. Zeg het ook nooit meer adorerend tegen een pensionado die ergens vrijwilligerswerk doet. Die persoon doet dat alleen voor de lol, omdat hij thuis nog steeds niks in te brengen heeft, omdat zijn ego maar niet wil krimpen, omdat hij anders geen vrienden meer heeft, omdat zijn vrouw anders de tijd gaat invullen met gezellige dingen die ze nu eindelijk eens samen kunnen doen. Misschien heeft hij de schurft aan stofzuigen. En ja, er zijn er ook die het doen, omdat ze erg altruïstisch zijn ingesteld. Maar ze hebben het zelden meer druk, hooguit op een paar momenten een iets vollere agenda.
Ik zou deze boodschap graag blijven uitdragen en ik vrees alleen dat ik het er dan maar erg druk mee krijg.