31 januari 2015 – Column Sjaak Grothuizen: Onbetaalbaar fatsoen
Mensen met veel centen leven in een andere wereld dan waarin ik woon. Ik ben geen arme sloeber, maar ik kan niet zeggen dat mijn beste vrienden veel geld bezitten. De laatste jaren krijgt de aloude kreet: arm, maar fatsoenlijk nieuwe glans. Vooral omdat er ook mensen zijn die kunnen leven zonder die glans. Mensen die in de positie zijn gekomen om een hoop geld voor hun activiteiten te vragen en dat ook gretig doen. Onfatsoenlijke graaiers dus. Er lopen er heel wat rond in sectoren waar men wel weg weet met onze centen. Hoe ga je met dat volk om?
Hoe ga je met dat volk om?
De afgelopen week kwam de vraag hoe om te gaan met rijke mensen een paar keer langs. Ook in Hoorn. In Enkhuizen hoorde men de roep om meer rijke bewoners in de stad, omdat dat goed is voor de locale economie. In Hoorn worden bouwplannen gesmeed op een prachtige locatie aan de Westerdijk, bestemd voor mensen die wat te missen hebben. Zeven ton voor een woning is meer dan de omwonenden kunnen neertellen. Moeten we dat soort lui daar wel toelaten?
Als een klap op de vuurpijl komt daar een brief van SP-voorman Mathé van Stralen over de salariëring van enkele topmensen van Omring, de organisatie die goed meent te kunnen zorgen voor vaak minvermogende zorgbehoevenden. Met twee man goed voor een persoonlijke afroming van een half miljoen op diverse publieke zorgbudgetten, dat schreeuwt toch om een artikel 36-vraag? Moet de gemeente Hoorn in zee gaan met een organisatie die zuks normaal vind? Nee toch?
Omringrijken zijn gewoon onfatsoenlijk. Duidelijk. Ze graaien
Natuurlijk pijnig ik mijn hersens om een passend antwoord. Allereerst vind ik dat er onderscheid is tussen fatsoenlijk en onfatsoenlijk rijk. De Omringrijken zijn gewoon onfatsoenlijk. Duidelijk. Ze graaien. Je kunt echter ook per ongeluk steenrijk worden. Stel je voor dat er toch nog uit de Staatsloterij een grote prijs valt op een lot dat wel verkocht is, dan hoeft niemand jou argwanend aan te kijken en dan ben je wat mij betreft Westerdijkfähig. Ik droom er wel eens van dat een door mij geschreven boek een internationale bestseller zou worden. Ja, dan loop je binnen zonder graaien en wie weet zou ik me ook laten verleiden mij te vestigen op de Westerdijk. Mits mevrouw Grosthuizen het daarmee eens is, natuurlijk!
Hoorn kan ook wel wat rijke bewoners gebruiken. Zij kopen dikwerf zaken waar u en ik slechts van kunnen dromen en onze middenstanders willen die producten maar wat graag leveren. Als ze het in het assortiment hebben natuurlijk. Hoorn is een fatsoenlijke stad. Dat is zonneklaar, want probeer hier ter stede maar een gloednieuwe Maserati of Lamborghini te kopen. Onze middenstanders zal het worst zijn hoe de klant aan zijn centen komt. Als hij er maar vanaf komt! Dat is ook goed voor Hoorn. Onze middenstand is eigenlijk het ideale plukze-team.
Geld wat stom is, maakt recht wat krom is.
En daar begint mijn twijfel. Geld wat stom is, maakt recht wat krom is. Onze binnenstad smacht naar elke uit te geven euro. Daar spreekt de VVD-er in mij, dwars in tegen het SP-engeltje op mijn schouder. Zolang graaien in semi-openbare functies nog legitiem is, peeuwen we niet, tegenover: hoe eerder we organisaties die graaiers koesteren uit ons Hoornse systeem verwijderen, hoe liever het ons is.
Rijke graaiers mogen best op de Westerdijk komen. Op een mestkar en gehuld in pek en veren, wat Mathé betreft. Ik weet niet of ik mij zal scharen bij de woedende menigte die ze opwacht met rotte tomaten. Misschien zijn de organisaties die hen graailicenties geven de grote schuldigen. Hoeveel status ontleen je als bedrijf aan salarissen die je kunt betalen? Hoeveel zorgbudgetten steek je daarin, in plaats van aan de ploeteraars op de werkvloer? Ik hoor diverse raadsleden al roepen dat zij daar helaas niet over gaan. Zij hebben nauwelijks een keuze, want zo werkt dat nu eenmaal.
Mevrouw Grosthuizen en ik worden slechts als rijk gezien door neefjes en nichtjes die echte cola voorgezet hebben gekregen en zij zijn nog ontvankelijk voor onze langs de neus weg geformuleerde aansporingen om toch vooral fatsoenlijk gedrag te vertonen. Zolang wij geen hoofdprijs winnen in de Staatsloterij blijven we wonen waar we wonen. En met de wetenschap dat op de Westerdijk ook mantelzorgwoningen zullen worden gebouwd denken we dat de echte graaiers zich eerder zullen thuisvoelen in bijvoorbeeld Willem de Zwijgerlaan. Een fatsoenlijk buurtje met misschien ook nog fatsoenlijke buren. Mensen die beseffen dat fatsoen niet te koop is. Fatsoen is namelijk niet alleen helemaal gratis, maar ook onbetaalbaar.