26 maart 2016 – Column Sjaak Grosthuizen: Oei, een referendum!
De politici in Hoorn dien je serieus te nemen. Misschien dat een enkeling ooit in een overmoedige bui bij zichzelf gedacht heeft: wat die lui in de raadzaal altijd maar bij elkaar ouwehoeren, dat kan ik ook. Doch zij, die dit beleidsouwenelen nog wekelijks in de praktijk brengen, weten waarmee ze bezig zijn. Geloof me, het is echt werken! Wie niet gigantisch op de bek wil gaan, zorgt dat hij de stukken waarover wordt gesproken, grondig kent. Elke week tientallen pagina’s professionele saaiheid! Er wordt steevast door nagenoeg alle fracties eerst uitgebreid over gefilosofeerd. Met louter de motivatie om ook eens mee te kletsen houd je dat hooguit één maandje vol.
En volhouden, dat doen ze, onze huidige raadsleden! Ach, hoe heerlijk is het in de verheffende omgeving van onze raadsleden te mogen toeven! Hun redeneerkunst, hun hooggestemde haarkloverijen zelfs op luttele meters afstand te mogen aanhoren! Politiek bedrijven op een voor een simpele provinciestad verbluffend hoog niveau te mogen aanschouwen! Zie hier in het kort waar ik elke week de motivatie uit put om er uitputtend over te schrijven!
Raadswerk – neem dat aan van mij want ik meen het te weten! – is niet het werk voor jongens uit de kroeg, die je met één of twee oneliners elk tegenargument uit de handen slaan. De raadzaal is niet de plek voor geschreeuwde onzinargumenten. Volg nu zelf eens de scherpzinnige betogen, de intelligente interpellaties, de in neo-archaïsch Nederlands geformuleerde moties en amendementen, waarna men, wanneer ik nog ademloos lig bij te komen, gewoon weer over gaat tot de orde van de dag!
Politiek bedrijven is voor getalenteerde specialisten! Ik zal me er niet aan wagen en ik loop toch al enkele jaren langs de zijlijn! Kies gewoon eenmaal per vier jaar de mensen die ondanks het besef van het schier ondraaglijke gewicht van de verantwoordelijkheden na strenge selectie hun tijd en energie willen steken in stadsbestuur.
Wat gaan we ermee doen?
Deze week sprak men over de referendumverordening in Hoorn. Wat gaan we ermee doen? Bedenken we zelf een zinvolle aanvulling voor dit instrument van de democratie voor Hoorn of wachten we af totdat men in Den Haag met een misschien best wel bruikbaar compromisproduct aan komt zetten?
Mijn diepst gemeende advies zou zijn: vergeet het referendum! Natuurlijk klinkt het prachtig wanneer je de mogelijkheid voor de bevolking wilt openhouden, maar je verliest dan uit het oog dat men in Hoorn en in heel Nederland absoluut niet kan omgaan met een referendum! Gewone verkiezingen vormen al een riskante gok, die soms nog net niet uitlopen op een drama! Referenda zijn nog erger, want ze gaan nooit over het onderwerp waar ze over moeten gaan! Kijk naar het nationale referendum dat eraan komt. Bij voor- en tegenstemmers spelen argumenten die niet eens in de vraagstelling staan de hoofdrol!
Zou een lokaal referendum een beter lot beschoren zijn? Welnee! Een Hoorns referendum zou over emoties gaan. Argumenten voor en tegen stuiteren door opgezweepte gevoelens alle kanten op en hebben volstrekt niets te maken met het voorliggende lemma. Iedereen die een tijdje een relatie heeft of had kent dat.
Vertrouw op hun argwaan jegens elkaar.
Wij hebben nu een referendumverordening ergens in een gemeentelijke kast liggen. Laat die daarin! Gebruik hem alleen heel af en toe wanneer je als oppositie je zin niet krijgt in de raadzaal. Wanneer je argumenten niet overtuigen. Zo van: pas op hoor, als je mijn argumenten niet serieus neemt, dan haal ik het referendum uit de kast! Wanneer dan de coalitie voorts zegt dat of doet alsof ze de argumenten van de tegenstanders uiterst serieus neemt, kan die dreiging worden afgewend en kan men weer overgaan tot de orde van de dag.
Politieke beslissingen horen bij politici. Vertrouw op hun argwaan jegens elkaar. Natuurlijk blijft het behelpen, maar het is beter dan het inzetten van een utopisch instrument. Dertien verschillende fracties zijn minder erg dan een duizendvoudig aantal.