Hoornse burgemeester Yvonne van Mastrigt verblijft deze week in Chili ter gelegenheid van de viering van 400 jaar Kaap Hoorn. Op 29 januari 2016 is het 400 jaar geleden dat Kaap Hoorn door Schouten en Lemaire werd gerond en vernoemd naar hun thuishaven Hoorn. Op deze dag wordt dit op meerdere plaatsen in de wereld herdacht en gevierd. Bijvoorbeeld op Kaap Hoorn zelf, maar ook in Hoorn en Rotterdam. In de aanloop naar de festiviteiten houdt de burgemeester u via dit blog op de hoogte van haar avontuur door Chili.
Het was vandaag een ongelofelijke dag. Vanochtend rond 5 uur kwam ons schip bij Kaap Hoorn aan. Vlak voor de kust is het voor anker gegaan en begon de operatie om alle genodigden en benodigde spullen aan land te brengen. Het weer was heel redelijk; een stevige wind, zo nu en dan regen. Maar we hadden gematigde zee omdat de kapitein het schip zo had geankerd dat het door Kaap Hoorn ‘uit de wind’ werd gehouden.
De zee was daardoor rustig genoeg om met rubberboten veel mensen en materieel aan land te brengen. Omdat de minister van defensie namens de President aanwezig was, waren er twee marineschepen met helikopters beschikbaar. Ook ik mocht met een helikopter naar de Kaap. Met een korte vlucht vanaf het marineschip overgebracht naar de Kaap. Zo simpel als ik het opschrijf, zo simpel ging het eigenlijk ook. Ik ben dan ook onder de indruk van de professionaliteit van de marinemensen die de hele pendeloperatie buitengewoon gladjes lieten verlopen.
Kort onder de kust van Kaap Hoorn wakker worden is al heel bijzonder, vaste voet op de Kaap zetten was toch wel een overtreffende trap. Uitkijkend over de beide oceanen waar precies 400 jaar geleden Willem Schouten met zijn bemanning voer. Onzeker over wat ze zouden aantreffen aan de andere kant van de Kaap. Na een korte rondgang over de Kaap startte de ceremonie. Die bestond uit vier toespraken en het spelen van enkele liederen waaronder het Chileens volkslied. Admiraal Borsboom en ik hebben namens de Nederlandse regering en de stad Hoorn een plaquette onthult, de minister van Defensie en het hoofd van de Chileense Marine de andere. Bijzonder detail: Schouten kon 400 jaar geleden zo moeilijk aan zoet water komen en wij kwamen gewoon zoet water tegen boven op de Kaap. Als Schouten dat toch had geweten…..
Tijdens de ceremonie was het koud, zeer winderig en viel er een striemende ijsregen. En vreemd genoeg was dat mooi. Mooi om verkleumd en nat bij elkaar te zijn en stil te staan bij dat belangrijke moment 400 jaar geleden.
Opvallend is dat de Chilenen steeds het volgende benadrukken: de ronding van de Kaap door de Nederlanders heeft voor het eerst gedocumenteerd dat het vaste land van Zuid Amerika eindig is en niet vast zat aan, wat we nu noemen, Antarctica. Daarmee hebben de Nederlandse zeevaarders aan de wieg gestaan van de vormgeving van het Chileense territorium. En dat wordt in Chili heel belangrijk gevonden.
Verder is het opmerkelijk dat bijna alle sprekers benadrukken dat ten onrechte gesproken wordt over de reis van LeMaire en Schouten. De Chilenen spreken consequent over Schouten en LeMaire. Het was immers de schipper Willem Schouten die de leiding en verantwoordelijkheid had over het schip. LeMaire was als zoon van de financierder belangrijk maar voor de daadwerkelijke ronding wordt zijn rol in Chili echt naar de achtergrond gedrukt.
Na de officiële plechtigheden zijn we allen weer aan boord van het marineschip gebracht. Rondom het marineschip hadden zich inmiddels een groot aantal andere, zeilschepen verzameld. Gezamenlijk is de Kaap gerond. Natuurlijk niet volgens de officiële voorschriften van onze Stichting Nederlandse Kaap Hoornvaarders, maar wel zodanig dat in de zeegang duidelijk de overgang van de Atlantische naar de Stille oceaan kon worden gevoeld! En dat op een dag dat er een zeer rustige zee was!
Het is geen wonder dat de wateren rond Kaap Hoorn het grootste zeemansgraf ter wereld is. Bij dat feit hebben we aan boord met een heel bijzondere kranslegging op een indrukwekkende manier stilgestaan. Voor alle zeelieden die in deze wateren hun zeemansgraf vonden en voor de Chileense en Nederlandse zeevarenden in het bijzonder, is een krans te water gelaten gevolgd door een muzikaal saluut en een vlaggengroet. Een gepast onderdeel van deze dag.
Weer terug aan boord kreeg de Minister van Defensie uit handen van Admiraal Borsboom onze handgebonden Atlas van Kaap Hoorn aangeboden. Een uniek exemplaar met daarin een Spaanse samenvatting opgenomen. Dit boek kon onmiddellijk op veel belangstelling rekenen van de aanwezigen.
Ik mocht de Minister onze Kaap Hoorn trofee overhandigen met een kleine inscriptie die de bijzondere band tussen Chili en Nederland en Kaap Hoorn en de stad Hoorn in het bijzonder benadrukt. Daarna was er ruimte voor toosten en veel ontmoetingen met bijzondere mensen die Kaap Hoorn op heel verschillende manieren een warm hart toedragen. Kunstenaars, musici, wetenschappers en politici. Een klein deel van deze mensen had gistermiddag in Puerto Williams al de gelegenheid gekregen om iets van die passie over te brengen. Met een programma in het plaatselijk dorpshuis werden we met lezingen (in het Spaans) en theatervoorstellingen van de rijkdom van dit gebied overtuigd.
De activiteiten donderdag in Puerto Williams hebben ook voor veel media aandacht gezorgd. Zelf heb ik een aantal media te woord mogen staan waaronder een Amerikaans radiostation. Maar vooral de aanwezigheid van de Minister zorgde ervoor dat er gisteravond op de Chileense televisie een mooi item over 400 jaar Kaap Hoorn te zien was en, naar ik begrepen heb, is er vrijdag ook ruim aandacht aan besteed. Ook zal er vandaag een artikel in de grootste Chileens krant worden afgedrukt met daarin de medewerking van de President van Chili, de Nederlandse ambassadeur en ik als burgemeester van Hoorn.
Dit blog schrijvende realiseer ik me dat het onmogelijk is om u als lezer een meer compleet beeld te geven wat zich hier, op het meest Zuidelijke puntje van Zuid-Amerika afspeelt. Ik kan slechts een kleine indruk geven. Met alles wat hier is georganiseerd is mij wel duidelijk geworden dat de band tussen Kaap Hoorn en Hoorn in Chili heel nadrukkelijk wordt gevoeld. In de bibliotheek van Puerto Williams hangen kindertekeningen van de stad Hoorn gemaakt na een project over Kaap Hoorn, ik heb musici gesproken die getracht hebben het geluid van Hoorn in een muziekstuk te verwerken en door anderen wordt vooral de mogelijkheden gezien om de handelsroute van 400 jaar geleden weer opnieuw vorm te geven.
Kortom het werk dat begon met die opmerkelijke reis van schipper Schouten en zijn bemanning heeft 400 jaar geleden een relatie opgeleverd die actueel is en mogelijkheden biedt om opnieuw vorm te geven. De toekomst zal uitwijzen op welke manier!
Nieuwswebsite Onswestfriesland.nl is mediapartner van het evenement 400 jaar Kaap Hoorn. Burgemeester Yvonne van Mastrigt deelt via een blog op deze website haar ervaringen over de reis naar Kaap Hoorn in Chili.
Tip, volg ons op facebook en lees direct de volgende delen. Lees ook de eerdere delen via onderstaande links.
Burgemeester blog 1: Op weg naar Kaap Hoorn
Burgemeester blog 2: Water, de marine en de Chileense kaasoorlog
Burgemeester blog 3: Eerste festiviteiten een groot succes
Burgemeester blog 4: Onderweg naar ‘Terra Incognita’
Burgemeester blog 5: Levende geschiedenis bij Kaap Hoorn
Burgemeester blog 6: Burgemeester op de Kaap!
Burgemeester blog 7: Hier kunnen we met z’n allen enorm trots op zijn
