9 april 2016 – Column Sjaak Grosthuizen: Hoogtevrees?
Het leukste gebouw in de Grote Waal staat ergens achterin de wijk. Een rond torentje dat al te zien is zodra je de Weel oprijdt. Een soort beschuitbus waar het deksel een beetje scheef op staat met rondom de ramen en bovenaan de mogelijkheid voor een verheven blik over de wijk. Ik weet niet meer hoe de protesten van omwonenden en hun medestanders in de stad eertijds klonken. Ze zullen er ongetwijfeld zijn geweest. De Grote Waal ligt namelijk in Hoorn.
Ik kan er niet goed hoogte van krijgen
Is het door het drinkwater of zweven er rare stofjes door de lucht? Ik kan er niet goed hoogte van krijgen. In Hoorn gaan mensen direct zo hoog mogelijk steigeren zelfs nog voordat er een bouwplan wordt getekend voor een gebouw met meer dan twee verdiepingen. Van hoogbouw ziet men vaak slechts de schaduwzijde.
Deze week kwam het plan in de raadscommissie om op een braak liggend stukje grond langs de Provincialeweg, bij een van de ingangen van de binnenstad, een woongebouw neer te laten zetten met een beeldbepalend bouwelement. Beeldbepalend is vergelijkbaar met pollen. Er zijn mensen allergisch voor. Beeldbepalend is iets wat je direct ziet zonder te zoeken. Voor een stad is dat een onderdeel van de skyline. Een skyline is een Hoorns schrikwoord. Je jaagt er diverse mensen de stuipen mee op het lijf.
Niet iedere fractie toonde zich verontrust. Tot mijn enorme opluchting deelde niet iedereen de grote zorg van Vereniging Oud Hoorn dat het historische karakter van Hoorn volledig zou wegkwijnen achter een aan een verre rand opgesteld hoogbouwelementje. Hoogbouw, ik bedoel iets dat de maximale hoogte van 55 meter zou kunnen benaderen. Hoe hoog is 55 meter? Dat is ongeveer de hoogte van het reuzenrad dat we de vorige kermis mochten herbergen. Mevrouw Grosthuizen en ik zijn daar zonder één moment van bedenking in gestapt en hebben ons aldus op de hoogte gesteld van de bovenkant van de binnenstad.
Tenzij we de achterlijkheid van onze stad willen blijven benadrukken.
In de raadscommissie waren ook wat benepen geluidjes te horen. Het is toch allemaal wel erg hoog hoor en moeten we dat willen? Ja, dat moeten wij willen. Tenzij we de achterlijkheid van onze stad willen blijven benadrukken. Paalangst! Stijvenekkenvrees! Een echt stadsmens zoekt het hogerop! Zelfs in een dorp misstaat een bejaardenopbergplek van vier verdiepingen niet eens altijd. Mits fraai vormgegeven mag men in een kleinere stad zelfs iets hoger bouwen. Medemblik toonde die durf met dubbele woontorens hoger dan de muren van het kasteel Radboud, in de volksmond het peper- en zoutstel genaamd. Foeilelijk in de ogen van een krasse stoomtreinconducteur, maar dat zij hem vergeven. Hij liet mijn neefje zelf een gaatje in het kaartje knippen en dan mag je naar mijn mening geheel in stijl je voorkeur voor de sfeer van oude tijden blijven koesteren.
Hoorn staat echter voor de keuze om mee te gaan in de vaart der volkeren. Hoogbouw bestond in de Middeleeuwen uitsluitend voor gebouwen voor de Allerhoogste en de allerhoogsten. Het gemene volk leefde op en in de aarde en zo was het goed. We hebben niet al te lang geleden de oplossing van stapelen gekend van het gewone volk en dat hoefde niet smaakvol te gebeuren. Zoveel mogelijk wooneenheden op een relatief klein stukje grond, voor een huurprijs die niet te gek was, dat was dus eigenlijk hoogbouw voor de paupers en een treetje hoger.
Nu kennen we hoogbouw in een markante stijl. Beeldbepalend. Oogstrelend voor een grote categorie bewoners en bezoekers van een stad. Aanleunend tegen het kunstzinnige, passend in de opvattingen van kunst van de 21e eeuw. Dat is mogelijk, ook op de bouwlocatie naast het Horizoncollege. Maar krijgen we dat dan ook? In het begeleidend schrijven zag ik voorbeelden van de hoogte zoeken, zoals dat in Amsterdam al was gebeurd. Fantasieloze blokkendoosconstructies met nauwelijks ruimte om met het zachte Hollandse licht heerlijke schaduwpartijtjes op te laten roepen. Kijk, dan hoeft het voor mij ook niet! Zet dan maar een schoenendoos neer die met flink opgeschoten bomen aan het oog kunnen worden onttrokken.
Ik hoop dat we op de hoogte blijven.
Het markante woontorentje in de Grote Waal is bestemd voor begeleid wonen. Het beeldbepalend bouwproject aan de Maelsonstraat zou bestemd kunnen worden voor senioren, die het kunnen betalen. Het zou dus best nog wel eens goed kunnen komen. Ik hoop dat we op de hoogte blijven.