24 juni 2017 – Column Sjaak Grosthuizen: Onbetaalbare veiligheid
Hoornse pitches kunnen wel kort. Met een vette grijns en opgestoken duimen toonden een paar commissieleden bij het onderwerp Recreatieschap Westfriesland aan dat de pitchboodschap was overgekomen. De SP, PvdA, VVD, CDA en GroenLinks, partijen die traditioneel ergens voor staan haalden het niet helemaal binnen de minuut, maar de lokale partijen hadden geen enkele moeite om ver binnen de marge te blijven. Hoorn Lokaal bleef enige tijd koploper met 10 seconden, Hoorns Belang sloot in 11 seconden het relaas af en HOP presteerde de bijdrage te beperken in de recordtijd van 3 seconden. Eigenlijk moet ik toch VOCHoorn uitroepen tot winnaar in deze ronde met de tijd van 0 seconden.
Bij de behandeling van de jaarrekening van het Westfries Archief hadden veel meer partijen dit zwijgtrucje door en de overige fracties scoorden net iets boven of onder de halve minuut. Gemiddelde pitchtijd kwam zo op 13,6 seconden! Tot verrassing van voorzitter Alex Smit, schoot de vergadering zo wel heel snel op. Dat kon wat beloven!
De meeste fracties deelden zijn onthutsing. Was dit nodig?
Toen kwam echter het agendapunt over de Veiligheidsregio Noord-Holland-Noord. Dit was andere koek. Nu werd het menens en de wel erg krap bemeten tijd van één minuut bleek dan ook niet toereikend. Tenzij je als fractie volledig aansluiting kon zoeken bij vorige spelers. Alex van der Kleij van Hoorns Belang opende met een pitch waarin geen woord teveel stond. In 1.54 minuut maakte hij duidelijk waar tonnen aan salarissen voor ingevlogen experts voor werden uitgegeven. De meeste fracties deelden zijn onthutsing. Was dit nodig?
Van maar liefst 21 experts op 17 terreinen somde Alex de riante betalingen op. Op zoveel terreinen moest de organisatie erkennen niet de juiste mensen in dienst te hebben voor de te klaren klus. Hoe is dat mogelijk? Duidelijk is nu dat Veiligheidsregio NHN binnen de organisatie niet of nauwelijks beschikt over vaklieden die een organisatie op poten kan zetten en houden. In de raadzaal zaten twee topfunctionarissen in onberispelijke uniformen met glimmend opgepoetste knopen te getuigen van hun onvermogen. Of het moet zo zijn, dat de top van de organisatie bestaat uit mensen die weten hoe ze echte vaklieden moeten inhuren.
Het lijkt er verdacht veel op dat een organisatie als Veiligheidsregio NHN een organisatie is waarbij je beslist niet moet solliciteren wanneer je een beetje hebt doorgeleerd. Je moet bijna gek zijn of idealist, wanneer je met een nuttige specialiteit bij de overheid gaat werken. Komt het door de uniformen die zo goed passen bij clubs waarbij anciënniteit en opschuifsystemen naar hogere rangen traditie zijn? Zijn experts op organisatorisch gebied in dat soort organisaties slechts nodig in de opstartfase en kan daarna iedere simpele geest de boel wel draaiende houden? Zijn we terechtgekomen in een maatschappij waarin het ontwerpen van een computersysteem voor een bedrijf hoger mag worden beloond dan het besturen van een compleet land?
Maar dit is nu eenmaal wat het kost en het heeft gewerkt.
Burgemeester Jan Nieuwenburg mocht voor de Veiligheidsregio de hete kooltjes uit het vuur halen. Het was een zware opgave, betoogde hij. En het is geklaard binnen het beschikbare budget. Moeten we dan nog klagen? Hij begreep goed dat het vreemd aanvoelt wanneer in andere beroepsgroepen als bijvoorbeeld de zorg keihard en gespecialiseerd werk wordt verricht voor nog geen kwart van de genoemde salarissen. Maar dit is nu eenmaal wat het kost en het heeft gewerkt. De VVD kon zich goed vinden in deze verklaring en ook D66 leek genoeg rechtvaardiging te vinden in de verdediging.
Bij de overige partijen bleef men morren. Het blijft niet goed aanvoelen dat je mag vragen wat je wilt zodra je een bepaald trucje in de vingers hebt gekregen. Het is de markt en daardoor kunnen overheidsorganisaties slechts mensen in vaste dienst nemen die niet konden of wilden doorleren. Of hebben doorgeleerd in een vak waar veel mensen voor kozen. Schaarste maakt duur. Nog even en men haalt in kringen van mensen die doorgeleerd hebben in schaarse trucjes de neus op voor slecht betaalde baantjes als minister of minister-president. Tenzij je erg graag met je kop op de tv en in de krant wilt komen.
Ik vrees dat we nog even de tanden op elkaar moeten zetten tot de tijd dat er een overschot aan experts komt. Dan kunnen ze gewoon tegen een redelijk salaris aan de slag in organisaties als een veiligheidsregio. Misschien dat tegen die tijd tevens het besef doordringt dat je zo’n bedrijf ook kunt runnen in gewone kleren, zonder glimmende knopen. En bij de bespreking van hun jaarverslag kan het wedstrijdje wie de kortste pitch kan houden weer gewoon doorgaan.