14 SEPTEMBER 2017 – Column Sjaak Grosthuizen: Fractiefrictie
Het naar huis sturen van eigen wethouders was in mijn ogen voorbehouden aan zelfbedachte fracties, waarvan de samenstelling is gebaseerd op de aanpak van een lokaal probleem, waarna men dacht dat het best wel goed zou zijn op dezelfde rebelse voet door te gaan. Of aan welke fractie dan ook in bijvoorbeeld Enkhuizen. In een enkel geval betreft het een partij met ook landelijke historische wortels die een wethouder dachten gekozen te hebben die zich niet zou mengen met duistere zaken of seksuele escapades.
In Hoorn hebben de fractie en wethouder van de PvdA in diepe onmin afscheid genomen van elkaar. Slechts weinigen zagen dit aan komen. Judith de Jong is nu wethouder af, omdat de fractie van haar partij geen vertrouwen meer in haar had. Ze trok zelf de consequentie hieruit. Er is kennelijk iets helemaal mis gegaan en er was niemand die de trein op de rails wist te houden.
Wat kan er mis zijn gegaan?
Wat kan er mis zijn gegaan? De fractie, de wethouder en het bestuur geven elk een verklaring, die zoals gebruikelijk nooit helemaal precies is. Dat doet men in dergelijke gevallen nooit. Wat er ook met de Hoorns PvdA gebeurde, alle partijen noemen problemen op het gebied van communicatie. Dat betekent dat ze het ondanks misschien wel heftige gesprekken niet met elkaar eens konden worden. Maar wat is het achterliggende probleem exact?
Vooropgesteld door iedereen is de constatering dat de PvdA in deze raadsperiode veel heeft bereikt van wat tijdens de verkiezingen was beloofd. Zowel fractie als wethouder vinden zelf dat ze goed werk hebben geleverd. We mogen er gerust van uit gaat dat de wethouder ook geen scheve schaats heeft gereden. En evenmin is de PvdA in Hoorn van oudsher een partij van verontruste burgers die nu eens eindelijk het probleem in de eigen straat of buurt wil aanpakken. De PvdA draagt al decennia lang een blazoen vol respectabel bestuursinzet met keurig politiek handelen.
Waar ligt de scheiding dan wel aan? We kunnen natuurlijk in het wilde weg gaan gissen, maar iedereen die de hoofdpersonen in dit conflict een beetje kent, kan met enig succes een poging doen het achterliggende probleem te duiden.
Judith de Jong is een sterke persoonlijkheid.
Wie Judith wat beter kent, heeft een aantal eigenschappen van haar leren kennen. Judith is goed geïnformeerd. Zij weet van de zaken die haar aangaan meer dan de hoed en de rand. Zij heeft in het huidige college een behoorlijk grote voetafdruk neergezet en heeft onmiskenbaar flinke delen van de verkiezingsbeloften ingelost. Daarnaast is voor ieder die met Judith te maken kreeg vast en zeker het gevoel ontstaan dat zij moeilijk, zo niet bijna onmogelijk van haar verworven standpunten af te brengen was. Judith de Jong is een sterke persoonlijkheid.
De fractie van de PvdA heeft de afgelopen periode braaf het raadswerk ter hand genomen en zich netjes aan de gemaakte afspraken gehouden. Sommige leden zag men op diverse plekken in de Hoornse samenleving opduiken om samenlevingsgeluiden te consumeren en draagvlak te zoeken voor beleidsvoornemens. Men kan de fractie weinig verwijten. Wie tijdens de raads- en commissievergaderingen meer vuur had verwacht, moest meestal de verwachtingen bijstellen, maar hoe kwalijk is hen dat te nemen?
Het bestuur, zo blijkt uit de berichtgeving, beleefde ook een explosie, waardoor het niet meer compleet is. Men heeft de afgelopen periode zo goed mogelijk de kar getrokken, ook op momenten dat de ondergrond erg rul bleek. Is hen iets kwalijk te nemen?
Natuurlijk is ook in dit geval de zwarte piet in drie stukken verdeeld bij alle drie de partijen terug te vinden. Ik schat in dat een flink deel van het probleem ligt bij de krachtige inbreng van Judith en het zwakke tegenspel bij fractie en bestuur. Dat noemt men een communicatieprobleem. Wellicht heeft Judith de afgelopen jaren de positie veroverd of toegeschoven gekregen van partijbazin. De spil in het geheel, waar ieder omheen draait. Judith’ s woord werd wet. Zo’n situatie hoeft niet zo lang geaccepteerd te worden, voordat het woord van Judith een soort wet van Meden en Perzen wordt.
Langzaamaan ontstond in de fractie de behoefte om ook eens het gelijk, al was het maar minimaal afwijkend van de mening van Judith, aan de eigen kant te krijgen. Wanneer dat een tijdje maar niet wil lukken, gaat dat steeds meer wringen. Menigeen die een cursus volgde om leiderschap te kunnen uitoefenen moest leren dat men als leider niet te ver voor de troepen moet uitlopen of te duidelijk slechts de eigen visie moet uitdragen. Ik vrees dat Judith deze cursus niet heeft gevolgd of de les niet heeft begrepen. Ze heeft waarschijnlijk te weinig door gehad dat haar overtuiging het beter te weten dan bestuur en fractie haar eigen ondergang kon worden.
Judith is het slachtoffer geworden van haar eigen te krachtige persoonlijkheid. Het werk als wethouder staat niet ter beoordeling. Zij en ook de PvdA in Hoorn hoeven zich daar niet voor te schamen. Daarnaast is fractie en bestuur het slachtoffer geworden van hun eigen te lang volgehouden volgzaamheid.
De keuze om de boel maar te laten klappen is echter de meest slechte geweest. Ook de keus om dan maar weg te lopen naar een andere fractie is evenals deze actie een zeer slechte dienst aan de partij. Zowel het bestuur als de fractie hebben gefaald in leiderschap. In maart komen verkiezingen. Het is te hopen dat de PvdA in Hoorn dan de onderlinge verhoudingen dan weer op orde hebben. De beleidsvoornemens zijn vast en zeker in orde. Nu alleen nog de mensen die het kunnen uitdragen. Eigenlijk is het te gek voor woorden om de hoop uit te spreken dat ze een niet al te sterke persoonlijkheid bezitten.
