28 oktober 2017 – Column Sjaak Grosthuizen: Tot ziens wethouder en welbedankt
Wanneer ik door Westfriesland rijd, kom ik wel eens langs plekken waar ik met de bestuurders van Westfriesland gesprekken heb gevoerd voor het tv-programma Westfriese kopstukken. De afgelopen week parkeerde ik in Enkhuizen mijn auto op dezelfde plek als toen de opname met een wethouder werd gemaakt. Ik heb ze allemaal op één na gesproken en heb dat steeds als heel bijzonder ervaren. Ik zeg het maar niet meer tegen mevrouw Grosthuizen wanneer we zo’n opnameplek naderen. ‘Ja, ik weet het,’ zei ze onlangs nog voordat ik iets kon zeggen.
In het oostelijke deel van Westfriesland, de zeven gemeenten die samen ooit een pact sloten, zijn maar liefst zes wethouders die deze termijn van vier jaar niet hebben afgerond. Hun filmpjes staan nog op de websites van Weeff en Youtube. Wethouderschap duurt nooit eeuwig. Afscheid tussendoor komt bijna altijd door onaangename ontwikkelingen.
Alleen Vincent Reus, eens wethouder in Drechterland, is niet weggestuurd. Hij overleed helaas. Ik ben met de smoes eens een andere route te kiezen langs de opnameplek langs het water van de Markermeer gereden. Het was de plek in zijn gemeente die hij koesterde en waarvoor hij plannen had. Ik bekeek ons gesprek nog eens en hoorde weer de ambitie die hij had om zijn gemeente nog mooier en beter te maken.
Met Rob de Jong van Enkhuizen bekeek ik, ook al langs de oever van het Markermeer, de plek waarvan hij hoopte dat die weer de aantrekkingskracht van te lang geleden zou krijgen. Hij was de eerste wethouder die door de raad werd weggestuurd. De raad van Enkhuizen zit er niet mee om wethouders hun congé te geven. Ze leken na Rob de smaak weer goed te pakken te hebben en stuurden vervolgens de rest van de wethouders ook maar weg.
Klaas Kok nodigde me uit op twee plekken in Enkhuizen waarover hij met grote trots vertelde. Nog lang niet alles was helemaal voor elkaar, maar er stond Enkhuizen wat hem betrof nog heel wat fraais te wachten. En Gerrit Wijnne, niet eens uit Enkhuizen zelf, maar woonachtig ergens aan de andere kant van de Markerwaarddijk toonde mij bijna liefdevol de trouwzaal in Enkhuizen tijdens het gesprek. Vol vuur verhaalde hij over zaken waaraan hij voor Enkhuizen mocht meewerken. Met een zelfde passie liet Marcel Olierook me in het Milieu Educatief Centrum weten hoe het welzijn van Enkhuizen hem aan het hart lag.
Heel aangenaam was het gesprek met Judith de Jong in de tuin van de bibliotheek in het hart van Hoorn. En niet alleen daar, maar de afgelopen jaren trof ik haar dikwijls op plekken in Hoorn die binnen haar professionele aandachtgebied vielen. En zij was niet de enige wethouder die me toevertrouwde dat je werk als wethouder niet binnen een normale CAO valt. Hobby’s en andere vrijetijdsbesteding was iets waar later nog wel eens tijd voor vrij zou komen.
Vanmorgen las ik in de krant het bericht dat de drie wethouders van Opmeer zich na de verkiezingen niet meer beschikbaar stellen. Ik kan me dat best voorstellen in hun geval. Het wordt een afscheid met veel wederzijds respect en dat wens ik elke wethouder toe. Ik herinner me het gesprek met Hendrik Stoker en mijn bezorgdheid voor zijn gezondheid op dat moment. Met Elly Deutekom ontdekte ik ook ons gezamenlijke verleden in het openbaar onderwijs in Hoorn. Ruud Heijtink is de enige wethouder met wie een opname voor Westfriese kopstukken niet mogelijk was. Zijn dubbele baan liet hem daarvoor geen ruimte.
De baan van wethouder is een tijdelijke en al die tijd onzeker. Voor normale gewone Nederlandse begrippen is het een goed betaalde baan, met een prettige afvloeiingsregeling. Die stevig op de begroting drukkende afvloeiingsregeling lijkt voor raadsleden geen enkele belemmering te betekenen om wethouders naar huis te sturen. Ik snap dat niet helemaal. Misschien ben ik te gemakkelijk te overtuigen van de goede bedoelingen, inzet en bestuurskwaliteit van mensen en blind voor het grote onheil die zij hun gemeente gaan berokkenen. In Westfriesland is in mijn ogen dan ook geen enkele plausibele reden geweest voor voortijdig afscheid nemen. Zou zo’n Trumpkreet als: ‘ You’re fired!’ veel voldoening geven?
Na de verkiezingen zullen vast en zeker veel meer van de nu nog zittende wethouders hun zetel vrijgeven voor nieuwe gezichten. Het is de prijs van de democratie en veel moeite moet je daar niet mee hebben. Het is echter wel te hopen dat we nooit het besef verliezen dat voortijdig wegsturen ook een verlies betekent.
