10 maart 2018 – Column Sjaak Grosthuizen: Over lokaal gesproken
Lokale politici zijn in trek. Met lokale politici worden niet meteen alle politici bedoeld die zich voor de lokale politiek het schompes werken, maar politici die deel uitmaken van een lokale partij, Gemeentebelangen of iets dergelijks. Lokale partijen zijn partijen die geen duidelijke binding hebben met landelijke partijen. Ze bestaan vaak onder mooie zelfbedachte namen. Op een of andere manier dienen wij tegenwoordig te beseffen dat ongebonden een stuk beter is voor de lokale politiek. Bij mij rijst dan meteen de vraag waarom dit dan zo zou zijn.
Sinds enige jaren kennen we ook de xenofobische varianten, die allemaal vreselijk zijn.
In Hoorn zaten in de bijna afgelopen periode dertien fracties in de raad. Zes met een landelijke connectie en zeven zonder. Alle dertien fracties geloofden in de noodzaak van hun eigen politieke bestaan. Waar is dat geloof op gebaseerd dan? Welnu, de landelijke partijen danken hun bestaansrecht doorgaans aan historische gevechten om als groepering zeggenschap te krijgen. Dat had vaak een religieus, sociaal of kapitalistisch gedachtegoed als basis. Daarin had en heb je nog steeds smaakverschillen. Op religieus gebied kun je streng of gematigd in de leer zijn. Bij de van-God-lospartijen kun je Marxistisch/Maoïstisch sociale principes hanteren of wat meer gematigd en ook bij de kapitalistische varianten zou je de vrije bonusliefhebbers of wat meer gematigden kunnen onderscheiden. Sinds enige jaren kennen we ook de xenofobische varianten, die allemaal vreselijk zijn.
Bestaan dit soort varianten ook in de gemeentepolitiek en hebben we ze daar dan nodig? Anders gevraagd: Kun je bij het verbeteren van een turborotonde een religieus, socialistisch, kapitalistisch of xenonofobisch gekleurde oplossing bedenken? Ik heb daar een heleboel fantasie voor nodig en misschien kun je op deze manier de behoefte aan een puur lokale partij verklaren. Maar er zijn meer zaken die voor het besturen van een gemeente en het besteden van belastingcenten kunnen spelen. In hoeverre besteed je gemeenschapsgelden aan arme sloebers of gretige ondernemers? Wie wil je het liefst in jouw gemeente laten wonen? Sociale huurders met huursubsidie of villabewoners? Welke graad van leefbaarheid gun je je bewoners? En zo zijn er nog meer vragen.
Voor mooie oplossingen van alle vragen zou je uitstekend uit de voeten kunnen met louter lokaal georiënteerde partijen. De logica voor deze stelling zou goed te verdedigen zijn. En strookt dat ook met de werkelijkheid? Dienen partijen met een landelijke organisatie voor elke vraag over turborotondes eerst te overleggen met hun Haagse opperbazen of in het geval van religieus getinte partijen met een nog hogere Instantie? Of anders gevraagd: kan een sociaal bewogen of religieus geïnspireerde politicus wel een oordeel hebben over vragen over de lokale infrastructuur?
Waarom zou een puur op de eigen gemeente gerichte partij verkieselijker zijn? Ik kijk voor mijn gemeente even naar de ontstaansgeschiedenis van elke lokale partij. Die zijn zonder uitzondering of een afsplitsing van een bestaande partij na een fikse ruzie of geboren uit onvrede over bepaalde ontwikkelingen. Dat laatste kwam duidelijk het minst vaak voor. Is dan een door querulanten opgerichte partij per definitie beter voor een gemeente? Neem mij niet kwalijk wanneer ik dat betwijfel.
Neem echter van mij aan dat ik, tijdens het nauwlettend volgen onze lokale politici, van veruit de meeste van de 35 door de kiezer bevoorrechten mag zeggen dat hun inzet voor het belang van de stad voorbeeldig is. Ze zijn bijna allemaal zodanig bevlogen voor ons als goegemeente bezig, dat ik durf te zeggen dat hun vergoeding als raadslid een schamele is.
Hoe zie je die religieuze, socialistische, kapitalistische of xenofobische achtergronden terug in de besluitvorming? Dat is een goede vraag. Dat zie je terug wanneer religieuze, sociale, kapitalistische of xenofobische vragen aan de orde zijn. Bij het spreken over turborotondes en parkeergarages is dat veel moeilijker aan te wijzen. De Haagse partijen in de raad kunnen af en toe wat makkelijker hun landelijke netwerken aanspreken over oplossingen elders. Dat kunnen onze lokalo’s natuurlijk ook en dat gebeurt dan ook.
Ik durf te concluderen dat er wezenlijk te weinig verschillen bestaan tussen partijen met en zonder Haagse connecties. Wanneer lokale partijen dan willen suggereren dat lokale partijen een betere keuze zijn voor de stad, dan verspreiden zij fakeberichten. Natuurlijk is de vrees terecht, dat de matig geïnteresseerde kiezer de keuze laat bepalen door van de tv bekende kopstukken van landelijke partijen. Die mensen zijn gekend en van sommige partijen dien je te weten dat ze uit zijn. Voor elke gemeentelijke politicus zal het moeilijk blijven zich voor de eigen parochie te profileren. Maar gebruik voor je profilering je eigen standpunten en laat onzinargumenten achterwege. Niet elke kiezer is dom.