7 april 2018 – Column Sjaak Grosthuizen: Bestuurlijke vernieuwing
Nieuwe gemeenteraden hebben zich gepresenteerd in de fraaie Westfriese gemeenten. De kiezer heeft gesproken. Nu zitten in die raden de mensen die weten door wie ze zijn gekozen en met welk doel. Bestuurlijke vernieuwing is de nieuwe strijdkreet van partijen die voorafgaand aan de verkiezingen in de oppositie zaten. De coalitiepartijen leken het vier jaar geleden mooi voor elkaar te hebben met een toch wel moeizaam verkregen coalitieakkoord en dito programma. Er hoefde in de vier jaar daarna alleen hier en daar aan te worden bijgeschaafd en daar kreeg de oppositie ook af en toe wat creditkruimels voor toegeschoven. Met bestuurlijke vernieuwing schijnen politici te bedoelen dat de wensen van de mensen beter worden gehoord en beloond. Dat hebben politici in het verleden kennelijk niet gedaan.
‘Het moet anders, het moet beter!’ liet VOCHoorn de kiezers dan ook weten. Het leverde hen niet de massale steun van de kiezers op, die zij ervan hadden verwacht. Waarschijnlijk hebben de kiezers nog niet helemaal door gehad dat zij tegenwoordig juist bestuurlijke vernieuwing moeten verlangen van de politiek. In de reclamewereld weet men al sinds heugenis, dat je eerst een behoefte moet creëren eer je met je nieuwe product op de markt komt. Zoals de media die de afgelopen maanden elkaar elk uur napraatten dat er een steeds grotere behoefte bestaat aan lokale partijen. Let wel, zij hebben nooit beweerd dat lokale partijen veel beter voor de lokale kiezer zijn, maar de constante herhaling van de boodschap dat men dat kennelijk vindt werkt sterker dan een verkiezingsposter.
Ik vrees dat de term bestuurlijke vernieuwing net iets te ingewikkeld was om dat in één of hooguit twee zinnetjes als verkiezingstrend te brengen. Fractie Tonnaer en de VVD in Hoorn begrepen wel hoe je de lokale behoefte aan juist hun fracties kon vergroten. Maak de bevolking van nette buurten bang dat de zittende partijen eropuit zijn de leefbaarheid in jouw nette wijk te verpesten met onnet woonpubliek dat je niet graag naast je hebt wonen. Spoedzoekers noemen we die categorie woningzoekenden. Maak bovendien duidelijk dat spoedzoekers eigenlijk gederailleerde, geestelijk gestoorde en/of wellustige buitenlanders zijn en dat jouw partij de enige is, die dit ook allemaal zo ziet en je zit geramd. Je dient dan wel voor het fatsoen en niet al te nadrukkelijk je boodschap een beetje te relativeren, maar het is de nette buurtbewoner duidelijk genoeg.
De Hoornse politici zijn beschaafd en wat zeur ik nu?
Voor alle duidelijkheid: dit is natuurlijk geen goedkoop populisme. Per slot van rekening zijn deze twee partijen niet plaatsvervangend voor de PVV met hun schreeuwkoren dat ergens een piemel in moet. De Hoornse politici zijn beschaafd en wat zeur ik nu? Zolang deze op het ongenoegen van de burger gegroeide partijen in een coalitie zitten zullen geen verontruste nette bewoners van bedreigde nette wijken en ouders van voetballertjes of hockeymeisjes in de raadzaal worden uitgenodigd. Ongenoegen is tot nu toe de sterkste motivatie geweest om je neus op de publieke tribune in de raadzaal te laten zien.
Hoe komen we tot de bestuurlijke vernieuwing die we zo graag wensen? Marion van der Ven van de VVD is duidelijk in haar voornemen. Voor VVD en FT is duidelijk wat zij eronder verstaan. Namelijk de wensen van de bevolking serieus nemen. Om daar achter te komen en een beetje te begeleiden zullen zij proefballonnetjes oplaten voor de wijken en organisaties voor wie zij iets voor elkaar willen brengen en wanneer ze toehappen is weer een stukje bestuurlijk vernieuwd! Protestbijeenkomsten in de raadzaal, die zo gemakkelijk te organiseren waren worden overbodig. Tenzij de oppositiepartijen het zo nodig vinden mensen ongenoegens aan te praten over onmogelijke en onredelijke zaken en ze vervolgens te laten demonstreren in de raadzaal.
Het ziet ernaar uit dat wij als passieve burger stevig achter de vodden gezeten gaan worden.
Het zal voor anderen dan Roger Tonnaer nog een hele uitdaging zijn om erachter te komen wat er aan wensen leeft onder de bevolking van Hoorn. Zullen we meer enquêtes meemaken? Zullen de coalitiepartijen hun neus vaker in de wijken laten zien? Wordt er een politieke ideeënavond georganiseerd? Zien we politici bij elke vergadering van buurtoverleggen aanschuiven? Of noem ik nu juist zaken die we de afgelopen jaren ook allemaal hebben zien langskomen? Zullen alle veertien partijen besluiten de neuzen dezelfde kant op te laten wijzen? Komt er een eind aan coalitie en oppositie? Krijgen we een congolitie?
Heerlijk spannend vind ik het vooruitzicht op de komende vier jaar. Ik zal bijhouden hoezeer men de wensen van mevrouw Grosthuizen en mij zal komen ophalen. Nu meer met de vraag: waar wordt u, behalve van uw toetje, ook blij van? Het ziet ernaar uit dat wij als passieve burger stevig achter de vodden gezeten gaan worden. Ik hoop niet dat we het bij de volgende verkiezingen spuugzat zijn om voortdurend onze democratische plicht te vervullen van het doorgeven van wensenlijstjes om de bestuurlijke vernieuwing waar te kunnen maken. Maar ja, als je echt democratie wilt, zul je er wat voor moeten doen.