10 februari 2018 – Column Sjaak Grosthuizen: Politieke stagiairs
Hoe belangrijk is het deeltijdberoep raadslid? Je mag dat niet onderschatten of geringschatten. Een raadslid gaat over de besteding van vele miljoenen euro’s. Elk jaar weer nemen zij in gezamenlijkheid beslissingen, die het aanzien van de gemeente kunnen veranderen. Gebouwen, infrastructuur, culturele hoogtepunten, sociale voorzieningen en nog meer zaken waarvan de sporen die, voor de in historie geïnteresseerde nazaten van ons, na eeuwen nog terug te vinden zijn. Raadsleden kunnen besluiten nemen die de gemeente maken tot het onderwerp van smakelijk vermaak in televisieprogramma’s die graag over kapitale missers willen berichten.
Hoe word je raadslid en hoe wordt ervoor gezorgd dat je deze uiterst verantwoordelijke taak zonder al te grote uitglijders kunt uitvoeren? Allereerst door je werk als raadslid zelf zeer serieus te nemen. Voorts is het zaak om je grondig te verdiepen in de lopende zaken en je open te stellen voor vakkundige informatiebronnen, ook buiten je eigen fractie om. Wanneer je dan ook nog af en toe, als een schilder die wat achteruitlopend door bijna dicht geknepen ogen zijn laatste streken beschouwt, het eigen functioneren kritisch blijft beoordelen, ben je lekker op weg om een goed raadslid te worden.
Er zijn dus dingen die je moet leren en dingen die je moet afleren.
Valkuilen voor goed raadslidmaatschap zijn vaste overtuigingen, angst de achterban kwijt te raken en de mening zelf een onmisbare ideale bestuurder van de gemeente te zijn. Er zijn dus dingen die je moet leren en dingen die je moet afleren. Lukt zoiets in kleine fracties? Ja, af en toe, maar meestal niet. In grotere fracties gaat het ook vaak mis.
De afgelopen tijd werden de vergaderingen van de raadscommissies bezocht door splinternieuwe spelers vanuit diverse fracties die even mogen proeven aan het democratische handwerk. Stagiairs van de politiek. Zij doen ervaring op vanuit de hoop dat zij na voor de partij goed verlopen verkiezingen van nut kunnen zijn. Vers bloed kan best wel eens goed zijn voor de fractie, maar al te vers herbergt het gevaar van blunderen.
Afgelopen week mochten twee stagiaires in de Hoornse raadscommissie hun maiden speech houden. Zij hadden zich terdege voorbereid en hadden de inbreng namens de partij in mooie zinnen op papier staan. Twee minuten stond geschreven in de agenda en ook de voorzitter achtte dat een toereikende tijdspanne. Hier gingen dingen goed en mis. De inhoud was keurig verzorgd. Het verhaaltje werd op zo’n manier gebracht dat iedere toehoorder de indruk kreeg dat de spreekster de tekst zelf ook begreep. Waarschijnlijk was dit goed besproken in de fractie of met het ervaren raadslid dat de rol van coach heeft gekregen. De tijd van twee minuten werd echter ver overschreden.
Is dat erg? Nee, voor de eerste keer mag men dat ruimhartig door de vingers zien. Van de begeleidende fractieleden mag echter wel worden verwacht dat dit de nieuwbakken politica of -cus nog wordt aangeleerd. Anders loopt men het gevaar dat men denkt dat ervaren raadsleden als Chris de Meij van de VVD als voorbeeld mogen worden genomen. Zijn opmerking aan het einde van een lang betoog dat hij slechts nog een paar korte vragen heeft voor de wethouder betekende dat dit toch nog bijna twee minuten ging duren. Bij Chris denk ik vaak aan de sinterklaasvieringen op school. Een klein cadeautje, ingepakt in een enorme doos. Het duurt altijd even voordat je het echte geschenkje vindt.
ik ben helemaal niet benieuwd naar de uitslag daarvan
Een ander fenomeen is de terugkeer van een raadslid. Luciën Greefkens is zo’n fenomeen. Nadat hij in het begin van deze raadsperiode een blauwe maandag deel uitmaakte van de fractie van de SP, keerde hij onlangs terug in het politieke circus. Niet bij zijn vorige partijvrienden, maar geheel op eigen kracht onder de naam Zetel ’18. Luciën neemt zijn werk als raadslid uiterst serieus. Men moet niet denken dat daar een eigenwijze snotneus het actievoeren even onderbreekt om een potje te ouwehoeren over politieke zaakjes. Nee, Luciën weet zijn woorden te kiezen alsof hij een antiek lid van de Eerste Kamer is. Die manier van spreken vraagt tijd. Veel tijd. Ik vrees dat er op het gebied van tijd nemen voor betogen een fanatieke strijd zal ontstaan tussen Chris de Meij en Luciën Greefkens en geloof me, ik ben helemaal niet benieuwd naar de uitslag daarvan.
Na de verkiezingen zullen nog meer nieuwe gezichten te zien zijn in de verstelbare raadszetels. Politiek ongeschoolden zullen hopelijk in de minderheid zijn, maar wie leert ze het vak van raadslid? Hoe lang zal het duren eer men na het aanschouwen van een vergadering zal zeggen: ‘Goh! Boeiend zo’n bijeenkomst! Ik kom de volgende keer weer!’ Hoe lang zal het duren dat de beloften aan de kiezer nog een prominente plaats in de geheugens innemen?
Veel mensen vinden de verkiezingen spannend. Neem van mij aan: na de verkiezingen is het vele malen spannender. Voor de verkiezingen praat men over geld, daarna speelt men met echt geld. En daar kunnen we het natuurlijk heel uitgebreid over hebben.
