HOORN – Twee 19e–eeuwse gevangeniscellen op de zolder van het Westfries Museum zijn weer open voor het publiek. Enkele jaren geleden moest het museum de zolder voor publiek sluiten vanwege brandveiligheid. Een nieuwe vluchtweg maakte het mogelijk de cellen opnieuw voor publiek toegankelijk te maken.
Historie
Met de komst van de Fransen in Nederland in 1795 kwam ons land onder Frans bestuur. Het oude regentenstelsel en het daarbij behorende bestuursstelsel verdween. Het College van Gecommitteerde Raden van West-Friesland en het Noorderkwartier dat vanaf 1632 in dit gebouw vergaderde, verdween daardoor ook.
Het rechtstelsel werd eveneens herzien. Het Nederlandse systeem van Schout en Schepenen werd opgedoekt. Daarvoor in de plaats kwam het Franse systeem van eenheid in rechtsregels. Met een onafhankelijke rechter en openbaarheid van rechtsspraak.
Arrondissementsrechtbank
Het gebouw Roode Steen 15 kreeg een nieuwe functie als arrondissementsrechtbank. De rangorde van de rechtsinstellingen liep op van kanton, via arrondissement tot departement. Het keizerlijke hof in Den Haag vormde de hoogste rechtbank.
In 1877 veranderde de arrondissementsrechtbank van Hoorn in een kantongerecht. De voor te leiden arrestanten van de in dit gebouw gevestigde rechtbanken moesten soms tijdens de rechtsprocedure tijdelijk opgesloten kunnen worden. Daarvoor werden er op de zolder twee cellen getimmerd.
Lees ook: Den Haag: Gevangenis in Zwaag gaat toch sluiten
Museum met cellen
In 1881 kreeg het 17e-eeuwse pand een nieuwe bestemming. Het werd een museum. De cellen bleven en veel inwoners uit Hoorn hebben daaraan mooie herinneringen. Zo ook gemeenteraadslid Arnica Gortzak. Toen haar dochter klein was bezocht ze het museum met haar dochter bijna wekelijks.
Arnica Gortzak: ‘Bij de cellen stelden we ons voor dat daar mensen zaten die zaten te wachten om op de Roode Steen onthoofd te worden. In gedachten hoorden we op zolder al het gejoel van het publiek. Wij waren daar met zijn tweeën dan heel erg van onder de indruk. Toen we ze niet meer konden bezoeken, misten we ze echt. Ontzettend leuk dat iedereen ze nu weer kan zien’