13 november 2019 – Column Peter Ursem: Regioja, regionee
Samenwerken tussen twee mensen is redelijk te doen en zeker wanneer er afspraken zijn over wie wat doet. Samenwerken in een team van meerdere personen is wat complexer. Teamwork vraagt meer overleg en er zijn, wanneer alle leden gelijk en gelijkwaardig zijn, vaak meerdere wegen mogelijk om een doel te bereiken. Het vergt wel vertrouwen in elkaars bijdrage en in wat elk lid van het team er persoonlijk mee bereikt.
Zodra teams groter en diverser worden en als alle teams samen één organisatie vormen, is er nog een dimensie bij gekomen. Er moeten mensen zijn die het overzicht over de hele organisatie hebben en er dient duidelijk te zijn wie de organisatie leidt naar de te bereiken doelen. Een grote organisatie zonder leiding blijft steken in wat al bekend is voor iedereen in de organisatie en dat gaat langzaam over in het afbreuk doen aan de gezamenlijke doelstellingen. Een leiding die niet bestaat uit een persoon of meerdere personen die zichzelf ziet als primus inter pares en niks meer dan dat, zorgt ervoor dat er controle moet komen om te zorgen dat afspraken worden nageleefd. Het eigendom van de organisatie ligt dan niet meer bij degenen die de organisatie dragen.
.. dat kan verschrikkelijk misgaan. Dat komt door de democratie.
Wanneer gemeenten gezamenlijk regelingen treffen om toch te bereiken wat als aparte gemeente niet te realiseren is, kan dat verschrikkelijk misgaan. Dat komt door de democratie. Dat klinkt heel gek, maar ik zie dat gebeuren in Westfriesland. Er zijn met de beste bedoelingen gemeenschappelijke regelingen afgesproken op allerlei gebied. Een titel als ‘Het Pact van Westfriesland’ past zeer goed bij wat men ermee wil bereiken: een regio die tot de beste van Nederland gerekend mag worden. Er is in alle deelgemeenten op keurige democratische wijze besloten daar vooral mee aan de slag te gaan. En dan gaan zaken mis.
Mooie en anders onbereikbare doelen worden pas bereikt met veel inspanningen en veel geld, want geen enkele ambtenaar doet dit er onbetaald bij omdat het toevallig haar of zijn hobby is. Er gaan dingen in elke gemeente veranderen. En hoewel er in aanvang stevig is gesproken over de kaders waarbinnen alles verricht dient te worden, voelt elk gemeenteraadslid van elke gemeente het aan de eigen belofte aan de kiezers verplicht om de vinger aan de pols te houden. Dat kan ontaarden in wantrouwig eisen dat elke te nemen stap eerst uitgebreid in de raad aan de orde moet komen. Alle raadsleden van Westfriesland hebben tijdens de verkiezingen vooral te maken gehad met het stemvolk in de eigen gemeente en het was al moeilijk genoeg om hun vertrouwen te winnen voor mooie beloften voor de eigen gemeente.
De eigen bevolking wil voornamelijk maar één ding: dat het goed gaat met het eigen volk
De eigen bevolking wil voornamelijk maar één ding: dat het goed gaat met het eigen volk. Het gros van de kiezer heeft niks op met de regio. Dat is te ver weg en je hebt er als burger nog minder vat op. Bij welk gemeentehuis dien je je tractor te parkeren om je argumenten kracht bij te zetten? En moet je als raadslid de boodschap verkondigen dat het probleem dat men op het oog heeft niet in de eigen gemeente kan worden opgelost?
Je kunt als gemeentebestuurder proberen het gevoel te geven dat het eigen gemeentebestuur er nog steeds toe doet, door een maatregel te nemen als: huizenmarkt allereerst voor de bewoners van de eigen gemeente. Of door te stellen dat aan bepaalde regelingen niet meer of minder zal worden bijgedragen. Opmeer wil bijvoorbeeld het eigen begrotingstekort zo oplossen. Bovenkarspel heeft moeite met bepaalde afspraken en wanneer je gaat kijken hoe raadsleden over gemeenschappelijke afspraken denken, dan vind je in alle gemeenten sentimenten die tegen de gemaakte afspraken indruisen.
De regio sterker maken, mooier maken, leefbaarder, duurzamer, betaalbaarder, gezonder en schoner, kortom: aantrekkelijker, betekent dat je moet leren je eigen inbreng gericht te houden op de gezamenlijkheid. Vertrouw de buren en je leeft fijner (als die rotburen jou ook willen vertrouwen natuurlijk). Samenwerken? Jazeker, maar dan wel samen!