HOORN – De archeologische opgravingen aan het Nieuwe Noord in Hoorn hebben opnieuw unieke vondsten opgeleverd. Op de plek van de voormalige ‘lage V&D’ zijn onder meer een bakoven, lepels en rioleringen gevonden.
Ambachten
In de omgeving van de Ramen woonden personen die in de lakennijverheid of lakenhandel actief waren. De straat is genoemd naar de lakenramen die hier stonden. Bij opgravingen vinden we van deze lakennijverheid weinig terug, maar duidelijk is dat het gebied achter de Ramen tot aan het Nieuwe Noord door ambachtslieden werd gebruikt. Bij de opgraving is afval van leerlooiers, pottenbakkers, slagers, hoornbewerkers en schoenmakers gevonden. Deze vondsten geven een beeld van de economie van de stad in de late middeleeuwen.
Bijzonder is de vondst van een grote bakstenen oven uit de eerste helft van de zestiende eeuw. Waarschijnlijk gaat het om een groot fornuis waarop een grote bierketel stond. Hoorn kende in deze tijd kleine brouwerijen.
Nieuwe Noord
Aan het Nieuwe Noord zijn de restanten van zes eenvoudige huizen uit de zeventiende eeuw opgegraven. Ieder huis had een verwarmde kamer en een kleine voorraadkelder voor de gekoelde opslag van levensmiddelen. De kelders zien er bij de opgraving fraai uit, met vloeren van verschillende kleuren plavuizen en wandtegels. Bijzonder is dat op een van de percelen al in de zestiende eeuw een groot bakstenen pand stond. Ook zijn voorwerpen van de gebruikers teruggevonden, zoals tinnen lepels. Een van deze is een apostellepel, genoemd naar het figuurtje op het steeluiteinde dat een apostel zou voorstellen. Een andere vondst is een deel van een aardewerken beeld, van mogelijk Sint Nicolaas te paard.
Riolen voor de rijken
In 1595 is het water in het Nieuwe Noord overkluisd met een gemetselde tunnel waar het water ondergronds doorheen stroomde. Vanaf dat moment heette de straat het Nieuwe Noord en verscheen snel een aaneengesloten bebouwing. Het overkluisde water kreeg vanzelf de functie van een riool, want hierop loosden aansluitingen van vuil water. Rijke inwoners lieten voor henzelf gemetselde riolen maken die uitkwamen op de hoofdriolen in de straten. Dat gold ook voor de bewoners van de grote panden aan de Ramen. Bij de opgraving zijn gemetselde riolen aangetroffen, die uit de achttiende eeuw dateren. De armere inwoners moesten het doen met een beerput of wisselton.
De opgravingen duren tot en met volgende week. Daarna wordt de bouwput voor de nieuwbouw aangelegd.
Foto’s
1. De opgraving aan de Nieuwe Noord in Hoorn met de funderingen van de 17de-eeuwse huizen.
2. Betegelde kelders uit de 17de eeuw
3. Een gebouw uit de 16de eeuw met een vloer van rode plavuizen.
4. Drie tinnen lepels waarvan een met een Apostel aan het uiteinde, 17de eeuw.
5. Deel van een beeldje van man te paard, mogelijk St Nicolaas. 17de eeuw
6. De bovenzijde van de gemetselde riolen aan de Nieuwe Noord
7. Het gewelf van het gemetselde riool van binnen.
