26 augustus 2020 – Column Peter Ursem: Verbazing
Ik denk dat het unieke van de dierensoort mens is dat je je steeds weer kunt verbazen. Menselijk gedrag is, anders dan bij andere diersoorten, beïnvloedbaar door eigen denken. En daarbij denk ik ook aan: gevoelgestuurd denken. Gediplomeerde psychologen zullen bij deze term wellicht de wenkbrauwen fronzen en me graag willen voorzien van allerlei psychologenjargon. Wat ik wil zeggen is dat er door mensen soms (naar mijn gevoel heel vaak!) dingen worden gedaan of juist nagelaten die, wanneer cabaretiers daar melding van maken, zalen met aandachtig en helaas herkennend publiek dubbel zullen laten liggen. En dan hoeft de komiek daar niet eens rare stemmetjes bij te gebruiken.
Deze week in de krant een verslagje van mensen die terugkomen uit Spanje, waar de Nederlandse overheid beangstigd een oranje gekeurde waarschuwing voor af gaf aan reizigers. De terugkerende reizigers kregen de mogelijkheid zich te laten testen op corona op Schiphol. Daar werd door een pakweg twintig procent gebruik van gemaakt. Aan terugkeerders uit dat coronagebied werd door een ijverige journalist wat vragen gesteld.
Of ze in quarantaine gingen zoals dat werd aangeraden? Nee!
Mensen, volgens officiële richtlijnen volwassen mensen, wilden zich niet laten testen. Ze waren verontwaardigd over de aanpak van het virusgevaar in Nederland. In Spanje werd dat tenminste serieus aangepakt. Testen op het vliegveld voordat je überhaupt mocht instappen, mondkapjesverplichting enzovoort en allemaal verplicht en moet je hier zien: bijna niets van dit alles. Niets moest. Of ze in quarantaine gingen zoals dat werd aangeraden? Nee!
Ik wist niet of wat ik las naar waarheid was opgetekend. Ik ga er maar van uit dat dit wel het geval was. Dit is Nederland en fakenieuws is nog geen staatsafgedwongen werkelijkheid. Wat ook duidelijk lijkt te worden is dat de Nederlandse aanpak, namelijk een beroep doen op het gezonde verstand en het verantwoordelijkheidsgevoel bij een aantal mensen niet aanslaat. Dat is vreemd en ook verklaarbaar. De enige verklaring die ik kan geven is dat lang niet alle 18-plussers ook echt volwassen is geworden.
Ik heb in het onderwijs gewerkt en bemerkt dat wanneer je naast het afspreken van grenzen geen grenswachter wilt zijn, kinderen dus over de grens gaan en na een paar keer succesvol overschrijden ervan moeilijk meer terug te roepen zijn. De Nederlandse overheid heeft zichtbaar moeite met het afkondigen en het handhaven van rabiate gedragsregels. De reeds opgelegde strafmaatregelen zouden zelfs via de o zo nog steeds heerlijk onafhankelijke rechtbank teniet gemaakt kunnen worden. Nou, wanneer niemand me kan dwingen om iets te doen waar ik geen zin in heb, dan doe ik het ook niet, lijkt hiermee een onvermijdelijk gedragsmogelijkheid te worden.
Nee, ik zeg hierbij niet dat de democratie ziek is.
Puberaal gedrag dus. Deze coronatijd maakt duidelijk dat veel mensen zijn blijven hangen in pubergedrag. Nu spinnen populistische partijen daar goed garen bij en dat kan allemaal in democratisch Nederland. Nee, ik zeg hierbij niet dat de democratie ziek is. Democratie is gestoeld op de steun van een weldenkende bevolking. Een volwassen bevolking met besef van wat nodig is voor individu en samenleving. Misschien dat je wanneer je geestelijk zover bent gegroeid je met goed recht volwassen genoemd mag worden.
Jammer misschien dat je dat moeilijk kunt testen, zeker wanneer zo’n test op vrijwillige basis kan worden gedaan. Van de andere kant is het af en toe heerlijk wanneer je niet altijd volwassen hoeft te zijn. Wie weet hebben die puberale 18-plussers op andere momenten wel hele mooie blijken van volwassenheid getoond. Misschien moet ik het er helemaal nooit meer hebben. Ik verbaas me gewoon in stilte.