23 januari 2020 – Column Peter Ursem: Vlinders
In ons mooie Westfriesland tref je behalve grote open vlaktes ook bosschages aan. Bosschages (ik vind het nog altijd een schitterend woord!) bosschages dus met diverse soorten bomen. Mijn kennis van boomsoorten schiet jammer genoeg tekort, maar enkele bosschagegewortelde exemplaren herken ik aan de bladeren. Tussen alle soorten kun je ook eiken aantreffen. Nuttige bomen, dat zeker. Goed hout en wij hebben in de huiskamer en keuken een vloer van liggen. Maar wanneer ze groepsgewijze in fraaie bosschages staan, dan is het ook best wel het aanzien waard. Natuur leeft en geeft ons leven. Ik zou lyrisch moeten worden bij gedachten aan de natuur, maar helaas kan ik best wel rijmen, maar dichten niet.
Wie van eiken houdt dient te weten dat er ook diertjes zijn die deze liefde delen. De eikenprocessierups lijkt dit op een pelgrimswijze te doen. Zij bevolken een eikenboom of het hun Lourdes is en volgen elkaar kop bij staart van het ene malse eikenblad na het andere. Op zich is dat niet zo’n heel groot probleem, maar ze dragen allemaal haartjes op hun lijfjes, waar wij wat slechter tegen kunnen. Wij willen hen daarom het liefst hun het recht op pelgrimage ontzeggen. Het zijn er meteen ook zoveel, zag ik in verontrustende reportages. Ze worden allemaal vlinders die zich ontpoppen als kampioenen in eitjes leggen.
Zijn ze er eenmaal, dan lijkt het wegwerken een schier onmogelijke klus.
Ze kwamen uit het zuiden en rukken en masse op naar onze noordelijker gelegen gebieden. Zijn ze er eenmaal, dan lijkt het wegwerken een schier onmogelijke klus. We moeten echt wat doen, willen wij niet allemaal slachtoffer worden van hun brandharenaanvallen. Ik heb diverse oplossingen gezien in de afgelopen jaren. Met stofzuigers met flinke zuigkracht worden boomstammen ontrupst. In onze streek werden al diverse tegenaanvallen geopperd en ook daadwerkelijk ingezet. Onze Westfriese politici kun je daadkracht in deze zaak niet ontzeggen.
Men speelt in op het driftleven van de vlinder.
Vleermuizen zouden gek zijn op deze insecten, maar ook vogels. In Hoorn kon je een wethouder zien die het startschot gaf voor het ophangen van vogelkastjes in de buurt van en aan de eiken in de stad. In Opmeer, zo mocht ik lezen, wordt een andere, door wetenschap over vlinderpsychologie ingegeven tactiek ingezet. Men speelt in op het driftleven van de vlinder. Een mannetjesvlinder laat zich gemakkelijk lokken door de feromonen die vrouwtjesvlinders verspreiden wanneer zij er ook lust toe gevoelen. Opmeer speelt in op het vlinder-in-de-buikgevoel van vlinders, door de mannetjesvlinders te lokken met sekslokstoffen in vlindervallen. Laat de vlinders maar fladderen, want zo zullen er veel minder voor elkaar nakruipend nageslacht zorgen. En door ook de vogeltjes en vleermuizen kansen te bieden zich in de buurt van eikenbomen te vestigen meent men in Opmeer voorop te lopen met de bestrijding van de eikenprocessierups. En dat alles voor een beperkt budget.
We gaan het deze zomer meemaken. De onderlinge wedstrijd tussen de gemeenten van Westfriesland. Welke gemeente weet het meest effectief deze lastige eikofielen weg te houden? De winnaar mag een openluchtfeestje houden onder de gemeentelijke eikenbomen.
