23 december 2020 – Column Peter Ursem: Kerstmis nu, hoezo traditie?
We vieren Kerstmis, ook dit jaar en onder andere omstandigheden dan we gewend waren. Hoe gewend eigenlijk? Hoe lang vierden we Kerstmis, zoals we dat dit jaar ook graag hadden willen doen? Ik keek terug naar de jaren hiervoor en ik kom dan tot de conclusie, dat er behoorlijk wat manieren geweest zijn waarop het feest is gevierd. Veel veranderingen vonden plaats tijdens de veranderingen in mijn leven.
Wanneer ik helemaal terugga naar mijn kindertijd, dan komen moeizaam toch wat verschillende beelden naar boven. De kerstboom met mooie kerstballen die je nu nergens meer ziet, met kaarsjes op een knijpertje en de kerstgrot die mijn vader maakte met grotpapier en een oude groentekist en met de kerstbeeldjes die door mijn opa zijn beschilderd. Ik tracht mij weer voor de geest te halen hoe de maaltijden waren. Eigenlijk zijn het vooral een paar spijzen die ik als wat ouder kind kreeg die in mijn herinnering zijn blijven hangen. Rosbief bij de hoofdmaaltijd, die alleen door mijn vader in (dunne) plakjes werd gesneden en flanpudding na. De tulband met rozijnen die mijn moeder altijd zo lekker maakte, moet al heel lang onderdeel geweest zijn. We zongen kerstliedjes die door mijn vader op zijn mondorgel werden begeleid. Toen we wat ouder werden was er natuurlijk ook de nachtmis, waar we naar toe gingen. Mijn broer en ik zongen in het knapenkoor van de St. Laurentiuskerk aan het Verdronkenoord en maakten daar twee nachtmissen mee, met tussen de nachtmissen door een broodje in de pastorie.
Toen ik op mezelf ging wonen en nog geen relatie had, vierde ik alle feestdagen gewoon bij mijn ouders en op die momenten wilde ik af en toe het oude kerstfeestgevoel weer herbeleven, maar omdat ik anders in het leven stond, was ik tevreden met kleine fragmenten jeugdsentiment dat meestal de naam droeg van zelfgebakken tulband. Het kerkbezoek was er niet meer bij en liedjes zongen we niet meer. Toen ik zelf een gezin begon vierden mijn lief en ik eigen kerst op onze eigen manier, die enigszins stoelde op de manier die wij van huis uit kenden en die steeds wat veranderde toen er kinderen kwamen en toen die weer ouder werden.
Goed beschouwd vier je met Kerstmis een feest dat ook best op een heel ander tijdstip van het jaar gevierd kan worden.
Nu de kinderen uit huis zijn en er ook een kleinkind mee hobbelt, zijn de kerstdagen weer iets anders. De kinderen komen of Eerste of Tweede Kerstdag, afhankelijk van hun andere kerstafspraken en wat we die dag gezamenlijk doen hangt veel af van wat het kleinkind leuk vindt. Wat wel definitief verdwenen lijkt, zijn de oude kerstgedachten, die te maken hadden met vrede op aarde aan de mensen met goede wil en de geboorte van Christus. Goed beschouwd vier je met Kerstmis een feest dat ook best op een heel ander tijdstip van het jaar gevierd kan worden.
Het oorspronkelijke, ook aan oude Germaanse en Romeinse winterfeesten aangepaste Kerstfeest heeft nu voornamelijk een door de winkeliers van kerstgezelligheidsnecessity’s aangestuurde vormgeving gekregen. Een moderne kerstviering met elk jaar een iets andere kleur en mooi uitgedachte versieringen en het o zo sfeervolle kerstdorpje dat op de kast of speciaal daarvoor gecreëerde tafel staat uitgestald. De kerstboom staat nu te pronken in de voor dit jaar watzullenwenueenskiezen kleuren. Het rendier op de gevel heeft er broertjes en zusjes bijgekregen en volgend jaar gaan we bedenken waar de slee van de kerstman opgehangen kan worden. En wanneer we gedoneerd hebben aan Het Glazen Huis, is ook aan het betekenisvolle onderdeel van Kerstmis voldaan. De kerstman met zijn drukte hebben velen tot nog toe buiten de deur weten te houden, maar de cadeautjes liggen al wel onder de boom..
Kerstmis is een mooie gelegenheid om iets gezamenlijk te vieren en bij wie is alleen de datum nog de traditie? Er is niks mis mee, wanneer je elk jaar naast vaste dingetjes om het feestje te markeren ook andere manieren van vieren weet te bedenken. Tradities zijn best mooi, maar wanneer dat leidt tot verstarring wordt het feestgevoel wel erg onder druk gezet. En voordat Kerstmis gaat leiden tot een nog veel hogere piek in de coronabesmettingen is het goed om eens rustig na te gaan wat je eigenlijk gaat vieren.
Hoe je Kerstmis ook gaat vieren, ik wens je er een fijn gevoel bij.
