19 november 2020 – Column Peter Ursem: Nepgeloof
Hoe kunnen mensen echt geloven in nepnieuws? Is het door de traditie van millennia dat mensen is voorgehouden dat alles op de wereld wordt bestierd door één wezen? Is het de macht van het getal dat het individu dwingt hetzelfde voor waar aan te nemen als de mensen om zich heen? Is het de dwang geweest om verplicht zaken voor waar aan te nemen, omdat je anders buiten de gemeenschap valt of zelfs zwaar gestraft kunt worden? Of is het in deze tijd juist de vrijheid om waarheden te kiezen die het leven voor jou zelf het meest aangenaam maakt? Of dat je de vrijheid gebruikt om juist heel controversieel te kunnen zijn?
Is het feit dat er mensen zijn die in al hun reacties op broodje-aapverhaalgelovers laten weten dat dit de absolute waarheid is en dat de rest van de wereld zich een loer laten draaien door grote stiekeme machten die uit zijn op bijkans goddelijke machten? Moeten we het idee loslaten dat er überhaupt een waarheid bestaat en dat elke alternatieve uitleg van wat ieder kan zien per definitie ook een waarheid is? Of mogen we gewoon vaststellen dat ieder die dingen beweert die volgens de geldende wetenschap onzinnig zijn niet spoort?
Donald Trump bewijst dat het mogelijk is om de grootste leugens uit te kramen en daar miljoenen mensen in te laten geloven. Is dat een teken dat de mens per definitie een heel raar schepsel is? Hoe vaak wordt ons door instanties, zelfs die als bolwerken van nauwkeurigheid en waarheidlievendheid iets op de mouw gespeld dat volkomen naast de werkelijkheid staat? Ik bedoel nu niet religieuze instanties. In Urk zal men ondanks de hoogste besmettingsgraad van Nederland blijven geloven dat de Heere hen beschermt. Welke leugens zullen ons tijdens de verkiezingen volgend jaar worden voorgehouden?
Kiezen we voor mooie praatjes of mooie mensen of gaan we in op mooi klinkende beloften?
Een leugentje om bestwil is uitgegroeid naar bedrijfsmatige nepnieuwskantoren. In Rusland zijn nepnieuwsmakers zelfs in staat om grotere nepwaarheden te verkondigen dan Poetin kan. Vanuit Rusland, China en wie weet vanuit Amerikaanse Republikeinse kant zal men proberen onze verkiezingen te ontregelen. En dat terwijl er in ons parlement al mensen rondlopen die moeiteloos en schaamteloos waarheden verkopen die kant noch wal raken, maar die voordelig zouden kunnen uitpakken op het aantal te veroveren parlementszetels.
En hoe zit dat lokaal? In de zeven gemeenten van Westfriesland bijvoorbeeld? Is Hoorn de enige gemeente met een raadslid dat met beweringen komt die niet kloppen, maar prima passen in zijn zieltjeswinnerij? Worden er in Enkhuizen ook brieven rondgestuurd naar wijken waar men de burgers wil beschermen tegen plannen van de gemeente? Hebben wij ons gewapend tegen neppolitieke uitlatingen? Kiezen we voor mooie praatjes of mooie mensen of gaan we in op mooi klinkende beloften?
Wie leert ons zien dat keuzes die door raadsfracties worden gemaakt ook in eerste instantie gebaseerd kunnen zijn op het belang van de partijtjes zelf en pas daarna misschien voor de goegemeente? Zou ik gelijk hebben wanneer ik vrees dat het de meeste van de ruim tweehonderdduizend Westfriese burgers worst zal zijn wat er besloten wordt, als ze er maar geen last van ondervinden? Leven we in een echte wereld of is een nepwereld gewoon leuker? Is democratie ook maar een spelletje? Ik nodig iedereen uit om zelf ook vragen te gaan stellen. Soms wordt jij daar gewoon slimmer van en de wereld ook beter. Ach, dat is ook maar een soort geloof.