26 februari 2020 – Column Peter Ursem: SED: lakmoesproef
De raad van Enkhuizen is er al achter: de ambtelijke organisatie SED, waarin de gemeentelijke administratie van Stede Broec, Enkhuizen en Drechterland gestroomlijnd voordelen moet opleveren, zal niet op alle gebieden een acht halen. Dit is een eufemisme omdat na vijf jaar nog niet 30% van de geplande zaken geharmoniseerd zijn. De Enkhuizense fracties maken zich zorgen. Zonder enige twijfel zullen deze zorgen gelijkelijk verdeeld zijn over de twee andere gemeenten. De gelijkluidendheid van die zorgen zullen dicht tegen de 100% liggen.
Waarom verbaast mij dit niet en waarom klinken uitspraken over zorgen die men maakt als zeer onwaarachtig in de oren? Wie van een veilige afstand dit proces volgt en geluiden vanuit de zich zorgen makende fracties zelfs met een half oor beluisterde, kan concluderen dat diezelfde fracties hun stinkende best hebben gedaan het proces te laten mislukken. Wanneer je steeds je eisen blijft bijstellen en de ruimte niet gunt om werkelijk iets gezamenlijks van de grond te krijgen, speldt je jezelf een brevet van onvermogen op. Misschien dat er een goedbedoelende fractie verscholen zit tussen de achttien die zich over de samenwerking druk maken, maar in alle drie de gemeenten zijn het de meerderheden die de boel laten vastlopen.
Waarom is dit zo? Ontbreekt bij de Westfries de wil om er gezamenlijk het beste van te maken? Is de Westfries per definitie eigengereid? Kun je Enkhuizen Westfries noemen? Bestaat er überhaupt een Westfries saamhorigheidsgevoel, ook bij de jarenlang gegroeide import? Hebben raadsleden van hun kiezers meegekregen bij alles hun poot stijf te houden? Ik heb geen antwoord op deze vragen, maar ik vrees, dat wanneer ik moet kiezen tussen een positief of negatief antwoord, mijn antwoorden steevast mijn eigen zorgen over dit proces zullen weergeven.
Is het een goed idee om ambtelijke activiteiten van diverse kleinere gemeenten te bundelen? Ja, natuurlijk! Is het een goed idee om voor die taken binnen de eigen gemeente ook nog ambtenaren te laten werken? Nee, dat is vragen om moeilijkheden. Vooral zolang de lokale politiek nog het vermoeden heeft dat er invloed kan worden uitgeoefend op de uitwerking binnen de eigen gemeente. Een goed functionerend ambtelijk apparaat is een kwestie van professionaliteit. Politici moeten de wens hebben dat dit efficiënt werkt. Wanneer een goed apparaat is neergezet, dan dient een politicus zich pas met de organisatie te bemoeien wanneer zonneklaar is, dat het aan professionaliteit schort.
Heeft SED toekomst? Hoewel de huidige berichten erop lijken te wijzen dat de lakmoesproef mislukt is, zegt de optimist in mij dat dit nog steeds mogelijk is. Maar die optimist denkt ook dat het op termijn mogelijk is met alle zeven gemeenten van Westfriesland op één lijn te zitten bij het realiseren van gemeenschappelijke regelingen. Met gezamenlijk nastreven van mooie doelen, zoals omschreven in het Pact van Westfriesland. Misschien bestaat bij de Westfriese politici de vrees dat de doorsnee Westfries niks op heeft met alles wat zich buiten de eigen straat, wijk of dorp afspeelt. Speelt hier ook nog een beetje de oude wijsheid dat een profeet nooit wordt geëerd in de eigen omgeving? Dan heb ik niks gezegd hoor!
