HEERHUGOWAARD – De tentoonstelling’1000 en 1 Dijkgraven’ zet vele dijkgraven uit Hollands Noorderkwartier in de spotlights aan de hand van kunstwerken en voorwerpen zoals fraaie portretten en fijn gegraveerde glazen. Of het net gerestaureerde zitkussen uit 1789 dat nu voor het eerst te zien is voor publiek. Het oudste waterschap ontstond in de 13de eeuw. En bij een waterschap hoorde (en hoort!) een dijkgraaf als voorzitter van het bestuur. Alle objecten houden verband met de talloze dijkgraven die in het Noorderkwartier in functie zijn geweest. De tentoonstelling is vanaf nu te zien in het centrale kantoor in Heerhugowaard. Toegang is gratis.
Eerste waterschap
Het eerste waterschap beheerde het dijkje langs het riviertje de Rekere tussen Alkmaar en Bergen. De aanleg was gezamenlijk geregeld door de dorpen in de buurt die belang hadden bij dit dijkje. Het dijkje bestaat nog steeds. In de eeuwen daarna werden enkele honderden waterschappen opgericht. Het verhaal gaat dat je op de Alkmaarse kaasmarkt bij wijze van spreken ‘1000 en 1 dijkgraven’ tegen kon komen. In 1900 waren er ruim 350 waterschappen in het Noorderkwartier, die stapsgewijs fuseerden tot het huidige Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier.
Dijkgraaf
Tot in 19de eeuw was de post van dijkgraaf in de grotere waterschappen altijd in handen van de regenten uit de stad. Maar in kleine polders werd het ambt meestal vergeven aan een boer met veel land en vee. Tegenwoordig wordt een profiel opgesteld en kunnen geschikte kandidaten op de functie van dijkgraaf solliciteren. De aanstelling door de Kroon is voor zes jaar.
Bijzondere verhalen
Verschillende objecten zijn voor het eerst te zien. Het net gerestaureerde zitkussen van dijkgraaf Van Vladeracken uit 1789 bijvoorbeeld. Hetzelfde geldt voor het mooie gegraveerde glas dat dijkgraaf IJff van ‘Uitwaterende Sluizen’ in 1993 ontving bij zijn afscheid en naliet aan het hoogheemraadshap. Of lees het verhaal over die wel heel bijzondere voorzittershamer gemaakt van een afgezaagde steel van een schop.
Collectie hoogheemraadschap
Het hoogheemraadschap bezit vanuit zijn eeuwenoude verleden een breed scala aan watererfgoed. De zilveren bekers, oude kaarten, sluizen, molens, gemalen, dijken én schilderijen vertellen het verhaal van onze oorsprong. Al dat watererfgoed draagt bij aan het levend houdend van onze geschiedenis en de strijd tegen het water. Innovaties en besluiten uit het verleden geven nuttige inzichten voor beslissingen in de toekomst.
Wisseltentoonstellingen
‘1000 en 1 Dijkgraven’ hangt in de hal van het kantoor van het hoogheemraadschap. Hier hangen regelmatig nieuwe tentoonstellingen. Adres: Stationsplein 136, 1703 WC Heerhugowaard (ma-vr, 9:00-17:00). In de museumruimte ‘Waterschat’ zijn bovendien vele topstukken uit onze collectie te zien. De bijbehorende audiotour geeft prachtige verhalen over de geschiedenis van het waterschap. Gratis entree.
