2022-04-28 – Column Peter Ursem: Formeren maar
Het is moeilijk om na verkiezingen een goed functionerende coalitie te vinden. Coalitiepartners moeten elkaar kunnen vertrouwen, er moeten geen verborgen agenda’s meespelen en voordat je handjeklap over weerbarstige bestuurszaken gaat plegen, moet duidelijk zijn dat de compromispijn voor alle deelnemers even groot is.
In Hoorn liepen partijen op tegen de houding van de fractievoorzitter van de grootste partij tijdens de vorige periode en in aanloop naar de komende vier jaar. Kennelijk was het vertrouwen dat het toch wel goed zou kunnen komen met deze uiterst bevlogen en actieve persoon niet te vergroten. Heel moeizaam konden verwijten richting deze man uit de monden van de woordvoerders van de afwijzende partijen tevoorschijn getrokken worden.
Misschien is een complimentje op zijn plaats voor de wijze van afwijzen met behoud van respect.
Ook in andere Westfriese gemeenten blijken de besprekingen rond de formatie van een nieuwe coalitie ingewikkelder dan verwacht. Hoewel, wanneer je al duidelijk hebt gemaakt, dan in de vorige periode het onderlinge overleg nogal stroef ging, dan neem je dat mee voor de toekomst. PDL en VVD in Drechterland hadden zo’n ervaring met het CDA en omdat ze ervan uit gaan dat het omslaan naar een prettiger gedrag niet erg aannemelijk is, werd er in no time een nieuwe coalitie voorgesteld zonder het CDA en zonder de partij die nu de grootste zetelwinst boekte, de SPD.
In de Drechterlandse GBD, die ook deel mocht uitmaken van de snel gevormde coalitie, kwam bij één raadslid het besef, dat het afwijzen van twee partijen die al jarenlang de winkel gaande hielden iets te drastisch is. Die scheidde zich zelfs af. Of Drechterland nu landelijk recordhouder is met de snelste afsplitsing na de verkiezingen weet ik niet, maar het lijkt me goed dat hier geen prijs mee te verdienen is. Het CDA is zich de stroeve bejegening jegens andersdenkenden niet bewust en daarin staan ze niet alleen. Ik moet de eerste partij nog tegenkomen die zichzelf verontschuldigt voor onvriendelijk of aanhoudend afhoudend gedrag naar andere partijen toe. Bij veel politici zit de overtuiging ingebakken dat zij nimmer zelf schofferen maar wel geschoffeerd worden.
Democratie terugbrengen naar het volk is een goede zaak
De vlot voor elkaar gebrachte coalitie in Opmeer bestaande uit CDA, VVD en PvdA/GroenLinks meent de verstoorde vertrouwensrelatie tussen bestuur en bevolking – die overigens overal in het land wordt waargenomen – te kunnen herstellen met de vraag aan de bevolking welke hete hangijzers allemaal aangepakt moeten worden. Dat niet iedereen van de oppositie dit herkent als een briljante aanpak, kan ik begrijpen. Je gaat de verkiezingen in met een partijprogramma, waarin je de kiezer bezweert dat de daar genoemde zaken absolute prioriteit verdienen. Men zou kunnen aannemen dat men juist om dat programma de keuze laat bepalen en dan ga je achteraf vragen wat de burgers zelf hadden gedacht. Geloven ze zelf niet meer in hun eigen programma en zelfs niet in een programma dat past bij het net afgesloten coalitieakkoord? Democratie terugbrengen naar het volk is een goede zaak, maar weet wel op welke manier je dat doet. Ik hoop voor de Opmeerse coalitie dat de keuzes van de burgers naadloos passen in de door die partijen gewenste richting. Als het anders wordt, dan zul je het moeilijk krijgen.
Het coalitieoverleg in Enkhuizen kent een te nemen hobbel, die waarschijnlijk in de hele Nederlandse gemeentepolitiek niet eerder is voorgekomen. Door het overlijden van Chris Segerius komt een zetel leeg, die niet kan worden ingevuld door nummer twee of lager op de lijst. Daar stond namelijk niemand. En zolang niemand die zetel kan bezetten zal men het gevaar lopen dat de stemmen staken omdat het aantal bezette zetels even is. Is er juridisch een constructie te bedenken dat de zetel kan worden verloot? Of kan men in het kader van burgerparticipatie een wisselzetel geven aan iemand uit het volk? Per groot onderwerp iemand anders?
Wanneer de dames en heren politici er met elkaar uit zijn, hoe verder te gaan, kunnen misschien in alle Westfriese gemeenten plannen worden bedacht om een wat duidelijkere burgerparticipatie te organiseren.
