24 februari 2022 – Column Peter Ursem: Oekraïne
Vandaag is het dus definitief raak in Oekraïne. Het Russische leger is op zeer gewelddadige wijze bezig een vredesmissie uit te voeren, compleet met beschieten en bombarderen van delen van Oekraïne, die nog niet binnen het binnenharkgeweldsretoriek van Poetin uitgebreid werden genoemd.
We volgen het nieuws en we kunnen met weinig verbazing de motivatie aanhoren van de grote baas van het nog niet groot genoeg Rusland. Bescherming van het volk in de Donbass en het stoppen van genocide zijn belangrijke redenen voor Poetin om maar de volgende stap te zetten. Kulredenen, maar ik begrijp nu dat Trump dit allemaal geweldig vindt en waarschijnlijk overweegt om dat over een paar jaar ook zo te doen. Hij zal waarschijnlijk het draaiboek makkelijk van Poetin gemaild kunnen krijgen. Een paar dagen na de slotceremonie van de Olympische Winterspelen. We gaan zien hoever dit kan ontaarden in een bloedige oorlog.
Op twee politieke partijen in Nederland na stemmen de gekozen Nederlandse politici tegen de Russische bevrijdingsbeweging. Forum voor Demagogie heeft, zo las ik vanmorgen, meer sympathie voor Rusland. Niet helemaal vreemd, want heeft Baudet ook niet een rol gespeeld tijdens het enige referendum dat wij in Nederland hadden om handelsverdragen met Oekraïne te sluiten? Hij heeft enorm zijn best gedaan om de vraag van het referendum om te buigen naar een compleet andere vraag, vergezeld van een portie bangmakerij.
Ik heb lang geleden (in 1975) met een internationaal reisgezelschapje een rondreis gemaakt door de vroegere Sovjet Unie. We begonnen in het land dat nu Belarus heet en vroeger Wit-Rusland. Ik moet bekennen dat ik op het moment de grens over ging ook in de wetenschap verkeerde dat dit gewoon een deel van Rusland was. Bij het binnen gaan van de Sovjet Unie kregen we een gids mee, die ons de hele reis bleef vergezellen, zolang we binnen de grenzen van de Unie reisden. Op de campings van Minsk en Smolensk spraken we met studenten die met ons gezelschap hun Engels of Duits kwamen oefenen. Wij probeerden het in de gesprekken af en toe aan te sturen op de regering van hun land, maar we kregen niet de indruk dat zij stonden te springen om het systeem helemaal om te gooien en in te richten naar een democratie op westerse grondslag.
Na Moskou trokken we richting Zuid-Oost Rusland. Oekraïne, werd er wel bij gezegd, maar voor mijn gevoel toen net zo Russisch als Noord-Holland of Friesland Nederlands is. In Kiev langs de Dnjepr konden we met de jeugd daar net zo vrolijk uit het westen meegebrachte pakjes kauwgom ruilen voor sovjetspeldjes. Op de camping daar in de buurt spraken we met de gewone arbeiders op vakantie. Met een Amerikaanse reisgenoot uit het gezelschap heb ik met uiterst gebrekkige kennis van elkaar taal en met onervaren gebarentaal leuke momenten doorgebracht, compleet met een glaasje niet de duurste wodka, dat niet al te zuinig werd genuttigd. De Amerikaan, waar zij eerst een beetje achterdochtig naar keken, mocht gastvrij mee genieten van het gezellige onhandige samen delen. Ik deed afstand van mijn laatste meegebrachte sigaren.
Wat ik toen beleefde was de Unie. Toen was alles nog duidelijk voor ons, redelijke volgers van het westerse nieuws over de tegenstander in de Koude Oorlog. Na de val van het communistische regiem scheurde het grote rijk uiteen langs de naden die toen al heel sleets waren geworden. Misschien kun je nu zeggen dat de pogingen in de diverse afgescheiden landen om een echte democratie te creëren niet overal even goed zijn gelukt. Ook over Oekraïne werd niet lang geleden nog gesproken van een land met veel corruptie en nog ver van het stadium dat het land opgenomen kon worden in de Europese Unie. Voordat het zover zou kunnen komen eisen de Russen min of mee gedwee achter Poetin, het gebied weer op voor het grote rijk waar het land eerst deel van uit maakte.
Wij staan aan de kantlijn de Oekraïners aan te moedigen en hopen dat het weinige dat wij kunnen doen om het tij te keren zowel bij hen als bij ons het gevoel brengen dat we er alles aan gedaan hebben om hulp te bieden. Hulp, waarbij de Oekraïners moeten beseffen dat het ons ook pijn doet. Misschien blijft de rol van Nederland in dit conflict relatief klein en ik denk dat we moeten hopen dat het ook zo blijft.
