Per 1 januari zijn de gemeenten Drechterland, Enkhuizen, Koggenland, Medemblik, Opmeer en Stede Broec verantwoordelijk voor het beheer van de wegen buiten de bebouwde kom. Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier draagt de wegen dan over. Met alles wat daarbij hoort, zoals ook ruim 26.000 bomen. Afgelopen jaren zijn om diverse redenen in het hele gebied bomen gerooid en die heeft het hoogheemraadschap dit najaar allemaal terug geplant. Enkele van deze 1725 bomen zijn door de betrokken bestuurders zelf in de grond gezet.
Het was een intensief proces van jaren maar eindelijk is het zover: de Westfriese wegen buiten de bebouwde kom komen per 1 januari 2023 in beheer bij de betreffende gemeenten. Vorig jaar nam Hoorn de wegen al in beheer, nu volgen deze andere zes Westfriese gemeenten. Naast de verantwoordelijkheid voor wegen, fietspaden en bomen gaat het ook om het onderhoud en beheer van in totaal bijna tweehonderd bruggen, zo’n vijfduizend lantaarnpalen en evenzoveel verkeersborden. Voor inwoners van de gemeenten is het voordeel van de overdracht dat ze voor vragen, meldingen en het aanvragen van vergunningen één aanspreekpunt hebben bij hun eigen gemeente. Ook als het gaat om wegsloten en het maaien van bermen.
Wegenheffing vervalt, wordt opgeteld bij OZB
De overdracht betekent ook dat de wegenheffing vervalt bij de aanslag waterschapsbelasting. Voor het wegenonderhoud wordt vanaf 2023 een vergelijkbaar bedrag via de onroerende zaakbelasting door de gemeenten geïnd. Om te voorkomen dat de belasting van inwoners in gemeenten met weinig inwoners en veel wegen enorm stijgt, hebben de gemeenten besloten de lasten te delen. Ook Hoorn, met veel inwoners en de minste wegen, toont zich solidair met de zes andere gemeenten en doet mee aan de samenwerking. Zo blijven de kosten voor de inwoners van Westfriesland ongeveer gelijk.
Wegen binnen en buiten de bebouwde kom
Al in 2014 is besloten dat het hoogheemraadschap de wegentaak zou overdragen. “Met de overdracht komt een einde aan deze historisch ontstane beheersituatie, die door samenvoeging van waterschappen en gemeenten al enige tijd niet meer logisch is,” licht hoogheemraad Rob Veenman toe. “Deze ‘branchevreemde’ taak voor het waterschap vervalt. Dat is logischer voor de inwoners en voor de overheden. De gemeenten zijn verantwoordelijk voor de wegen binnen en buiten de bebouwde kom, wij gaan over het water.” Parallel aan de overdracht van de wegen, neemt het hoogheemraadschap dan ook het onderhoud van het stedelijk water over. Dat gebeurde dit najaar al in Drechterland, Opmeer en Enkhuizen. Stede Broec droeg het water al eerder over.
Planten bomen
Afgelopen jaren heeft het hoogheemraadschap veel voorbereidende werkzaamheden verricht voor een zo soepel mogelijke overdracht. Zo zijn er verkeersborden en lichtmasten vervangen, en is op een aantal locaties het onderhoud van verhardingen versneld. Vanwege ziekte of het einde van de levensduur zijn in de loop der jaren veel bomen langs de wegen gekapt. Vóórdat de wegen nu in handen van de gemeenten komen, zorgt het hoogheemraadschap ervoor dat op alle plekken waar een boom stond, er een wordt teruggeplaatst. Om opnieuw kaalslag als gevolg van de iepenziekte te voorkomen, worden er bijna 400 iepen geplant die minder gevoelig zijn voor iepenziekte. De nieuw geplante essen zijn ook beter bestand tegen essentaksterfte. Daarnaast zijn er esdoorns, platanen, populieren, eiken, lindes, meidoorns en wilgen geplant. Daarbij is rekening gehouden met de breedte van de berm, de grondsoort, het landschap en vaak is in samenspraak met betreffende gemeente de boomkeus bepaald. Soms staan langs een weg nu verschillende boomsoorten, voor de variatie en om kwetsbaarheid voor ziekten te beperken. Zo zijn in plaats van alleen essen aan de Nieuweweg in Wognum nu ook linden en elzen geplant.
Bron tekst en foto: Gemeente Opmeer
