Enkhuizer samenwerking met Rijksmuseum rond goudleerbehang

In de Regentessenkamer van het voormalig Groot Weeshuis aan de Westerstraat 111 in Enkhuizen (nu museum Sow to Grow) is een deel van het historische goudleerbehang gerestaureerd en teruggeplaatst. Gemeente Enkhuizen leidt het restauratieproject en deed mee met een pilot voor het toepassen van een speciaal ophangsysteem voor het gerestaureerde behang. Tijdens de Open Monumenten Dagen presenteren specialisten het goudleerbehang. Een week daarna wordt het systeem voor het eerst onthuld op het ICOM-CC congres (International Counsil Of Museums – Committee for Conservation) in Valencia. De gemeente Enkhuizen stelt 20.000 euro beschikbaar om bij te dragen aan de start om het gehele goudleerbehang te restaureren. 

Pilot restauratie met speciaal ophangsysteem voor gerestaureerd behang

De restauratie was een proef om behandelings- en ophangmethoden te testen, vóór het starten van het restaureren van de overige goudleerpanelen van de regentessen- en regentenkamer. Het unieke ophangsysteem is ontwikkeld door Godfried Brands. Het Spansysteem RNA Brands zorgt dat het goudleer vlak hangt en dat het tegelijkertijd in alle richtingen kan bewegen als de luchtvochtigheid schommelt. De gemeente Enkhuizen heeft meegedaan aan een pilot waarbij de werking van dit speciale systeem is getest met een speciaal daarvoor ontwikkeld monitoringapparaat. Dit project vond plaats in samenwerking met de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE). Het herstellen van de rest van het behang gaat nu nog door. De gemeenteconservator leidt het restauratieproject.  

Samenwerken met het Rijksmuseum

Op de Open Monumentendag van zaterdag 9 september, tussen 12.00 en 17.00 uur, vertellen Martine Posthuma de Boer (restaurator van het goudleer behang, MPB Restauratie en Kleuronderzoek), Idelette van Leeuwen (hoofd restauratieatelier papier en foto’s van het Rijksmuseum) en Anniek Bakker (conservator gemeente Enkhuizen) meer over het eerste deel van de restauratie en het vervolg van project. Zij laten foto’s zien over het restauratieproces, geven elk uur een korte presentatie voor bezoekers en tonen twee vellen behang die niet gerestaureerd zijn om geïnteresseerden het verschil te laten zien met het gerestaureerde behang.

Historie

Het goudleer komt uit de twee stijlkamers van het voormalige weeshuis. In 1906 zijn deze stijlkamers ontworpen voor de behangsels uit het 18de -eeuwse weeshuis. In 1996 brak er op zolder een brand uit, waardoor het behang beschadigde door onder andere bluswater. In samenwerking met een restaurator startte er een conserveringshandeling. Door onenigheid over de opdracht is het nooit voltooid en de vellen kwamen op de zolder te liggen. 

In 2019-2020 is een deel van de goudleren behangsels uit de Regentessenkamer van het voormalige Weeshuis gerestaureerd en bevestigd aan een ophangsysteem dat de rek en krimp van het leer kan opvangen. Het gaat om het goudleer aan de wand rechts naast de schouw. Het gerestaureerde stuk behang werd op 27 februari 2020 aan de wand geplaatst. 

Stijlkamers in ere herstellen

Burgemeester Eduard van Zuijlen van Enkhuizen: ‘Het pand is momenteel niet meer in het bezit van de gemeente, maar we nemen onze verantwoordelijkheid voor het restaureren van het beschadigde behang. Wij doen ons best om de stijlkamers weer in ere te herstellen. Het doel van de restauratie is om het goudleerbehang daar terug te plaatsen. Het behang is onderdeel van de rijke historie van Enkhuizen. Ik ben blij dat straks geïnteresseerde mensen het gerestaureerde behangsel weer kunnen zien en hoop dat ze naar het museum gaan.’  

Het restaureren doet de gemeentelijke conservator Anniek Bakker samen met een commissie met de volgende experts, naast de medewerkers van het museum die het leer in de gaten houden: 

• Eloij Koldeweij (specialist historische interieurs RCE) 
• Martine Postuma de Boer (MA PD Res. MPB Restauratie & Kleuronderzoek in Historische Binnenruimten) 
• Idelette van Leeuwen (hoofd Restauratieatelier papier en foto’s van het Rijksmuseum) 
• Klaas Koeman (voorzitter Vereniging oud Enkhuizen) 
• Gerrit Vermeer (gepensioneerd Universitair Docent Universiteit van Amsterdam)