HOORN – De logopedisten van Omring zetten hun expertise steeds vaker in bij het ondersteunen van mensen met dementie en hun naasten. De ervaring is dat logopedie helpt om beter met elkaar te communiceren.
Logopedisten uit de regio Noord-Holland noord ontwikkelden een bijzondere set ondersteuningskaarten. Deze kaarten helpen bij de communicatie tussen mensen met dementie en hun naasten.
Kaartenset
De kaartenset is ontwikkeld door Laura Bas (Omring), Natascha Darlang (Afasiecentrum Alkmaar) en Bente van der Sluis (Magentazorg), als onderdeel van de Landelijke werkgroep Logopedie & Dementie. Het gaat om vijf kaarten met daarop uitleg en adviezen voor een geslaagde communicatie. Denk aan adviezen over moeilijkheden bij spreken of tips die helpen bij het onderhouden van contact.
‘Vragen is plagen’
“Communiceren en contact maken is één van onze eerste levensbehoeften. Het is een wezenlijk onderdeel van het mens-zijn”, legt logopedist Laura Bas uit. “Het is ontzettend belangrijk dat je op de één of andere manier met elkaar in contact kunt blijven.” Met goede bedoelingen gaat men soms toch op een verkeerde manier het gesprek aan. “Soms zijn mensen geneigd om het geheugen van iemand anders te helpen trainen. Die blijven veel vragen stellen als ‘wat heb je gisteren gedaan?’ of ‘wat heb je vandaag gegeten?’ Er wordt dan gezegd: vragen is plagen. Want dat is echt heel moeilijk voor mensen met dementie. Maar stel je je vraag op een andere manier, dan heb je vaak beter contact.”
Kijken naar iemands kracht
Logopedist Laura Bas is binnen Omring de drijvende kracht achter de ontwikkeling van de ondersteuningskaarten. “Tijdens de behandeling kiest de logopedist 1 of 2 kaarten uit die van toepassing zijn”, legt Laura uit. “Over het algemeen geldt dat het contact met iemand met dementie makkelijker verloopt als je uitgaat van zijn of haar kracht: wat kan deze meneer of mevrouw nog wel? Daarmee gaan we van start, zodat de communicatie zo goed
mogelijk aangepast wordt aan de kwaliteiten van deze persoon.”
Persoonlijke noot
Een belangrijk onderdeel van de kaartenset is de ruimte voor persoonlijke toevoegingen, waarbij rekening wordt gehouden met iemands krachten en kwaliteiten. “Adviezen kunnen bijvoorbeeld zijn dat je geen open vragen stelt, maar juist een tweekeuzevraag. Of dat je je vraag in delen stelt en steekwoorden opschrijft, zodat iemand kan lezen wat je bedoelt en het daardoor beter in zich op kan nemen en begrijpen.”
(tekst gaat verder onder deze afbeelding)
Logopedie bij dementie
“Bij logopedie wordt heel vaak gedacht aan spraakles, maar logopedie wordt ook ingezet bij veranderingen en stoornissen in het vertellen en begrijpen. Ons vak is heel breed en draait om alles wat met communicatie, kauwen en slikken te maken heeft”, legt logopedist Laura Bas uit. “Door dementie kunnen veranderingen in het communiceren optreden.
Mensen begrijpen bijvoorbeeld minder goed wat er gezegd wordt of kunnen hun gedachten moeilijker onder woorden brengen. De kaartenset biedt houvast en is daarmee een wezenlijk onderdeel van de logopedische behandeling voor mensen met dementie.”
Ook voor de zorgverlener
De kaartenset kan ook een hulpmiddel zijn voor andere zorgverleners. “We kunnen de kaarten bijvoorbeeld opnemen in het zorgdossier. Een zorgverlener die bij de cliënt thuiskomt kan er kennis van nemen en rekening mee houden. Zo kan iedereen zich aanpassen aan de mogelijkheden van de cliënt en loopt het contact veel beter. Sterker nog: je hebt met elkaar via de kaartenset invloed op iemands kwaliteit van leven.”
Over de Landelijke werkgoep Logopedie en Dementie
De Landelijke Werkgroep Logopedie en Dementie (LWLD) is een gezamenlijk initiatief van logopedisten, waaronder van Omring, die werkzaam zijn met mensen met dementie. Het belangrijkste doel van de LWLD is kwalitatieve verbetering van de logopedische zorg bij volwassenen met cognitieve beperkingen op het gebied van communicatie, gehoor en eten en drinken.
