Column Peter Ursem: Vriend of democratie

15 mei 2024- Column Peter Ursem: Vriend of democratie

In wat voor wereld leven we nu? Elke periode in de geschiedenis kent speciale jaartallen voor speciale historische gebeurtenissen. Gebeurtenissen die maatschappij veranderend zijn. Ik vrees dat we nu met 2024 een jaartal hebben dat ons verre nageslacht zuchtend moet leren kennen uit de geschiedenisboeken. In het voorgezet onderwijs, tenminste in die onderwijsvormen voor kinderen die het hele alfabet uit het hoofd kunnen opzeggen, zal men trachten niet alleen een jaartal, maar een hele periode te beschrijven die de veranderingen verklaren. Afgesloten voor de briljantenklas natuurlijk met de wedstrijd wiens ai chatbot het dichtst bij de werkelijkheid is gebleven die de leraar in een echt boekje beschreven heeft staan.

Niet alleen de gebeurtenissen op wereldschaal, maar ook in de naaste omgeving, hier in Westfriesland, zijn ze waar te nemen. In de periode dat het eerste (licht)bruine kabinet van start gaat komen steeds meer berichten dat politici op lokaal niveau het stevig voor de kiezen krijgen wanneer zij iets onwelgevalligs aankaarten. Nu moet ik toegeven dat ik zelf niet geheel onschuldig ben op het gebied van kritisch reageren op politiek handelen. Maar nimmer heb ik bij constateren van politiek handelen dat vatbaar is voor een flinke verbetering ook meteen dreigementen geuit. Dat schijnt tegenwoordig steeds meer gebruik te worden.

Wanneer raadsleden of wethouders voortijdig opstappen heeft dat veelal te maken met een grondig meningsverschil in eigen fractie of met een motie van wantrouwen door een raadsmeerderheid. In sommige gemeentes gebeurt dat vaker en doorgaans komt dat doordat er een paar heethoofden fractievoorzitter zijn geworden. Het wordt wat vrediger wanneer dat soort mensen genoeg heeft van het besturen van een gemeente, wanneer steeds een meerderheid heel andere meningen heeft. Dat gebeurt in zeer veel gemeenten en wordt nauwelijks nog gezien als een storende factor waarvoor een aangepaste regelgeving of therapeutische begeleiding moet worden ingericht.

De helft van de vrouwelijke politici in Nederland krijgt te maken met online agressie. Dat is idioot. Er stuiteren in ons land ongeleide projectielen rond die niet doorhebben waarmee ze bezig zijn. Een sterk verwrongen idee van humor of een verontrustende neiging om nepnieuws serieus te nemen, een volstrekte afwezigheid van besef een instrument te zijn van neofascistische personen, de nimmer te bevredigen behoefte om aan de kant te staan van de sterkste macht en wellicht een schreeuwend tekort aan cipiers en nog wat andere enge zaken liggen hieraan ten grondslag. Je zult maar zo’n figuur in de familie- of vriendenkring hebben.

Het is de vrijheid van meningsuiting die wij in ons land koesteren. Begrijp me goed, ik wil daar niks van laten verminderen. Onze democratie steunt op die vrijheid. De democratie staat al genoeg onder druk. Is het misbruiken van vrijheid een democratisch recht? De gek in mij heeft nog meer van dit soort vragen en ik kan hem niet meteen beantwoorden. Toch is het belangrijk, juist in deze tijd om antwoorden te vinden op vragen hoe de democratie te beschermen zonder dat je gaat snijden in de voorwaarden ervan. In Duitsland lopen ze wat bedreigen van de democratie iets voor op ons. Daar worden politici die de democratie willen bewaken lijfelijk aangevallen. Wij hebben ook wel wat types gehad die dreigend met fakkels rondliepen. Misschien dat men in Duitsland toen dacht: Dat kunnen wij beter!

De bedreiging van democratische waarden gaat meestal heel geleidelijk. Meestal nog met zinnig klinkende argumenten. Voor de antidemocraten is elke misstand een feestje, want een kans om weer te scoren. Zij claimen de misstanden niet te hebben veroorzaakt. Die komen door de huidige bestuurders die het vertikken naar argumenten te luisteren. Leer te luisteren naar democratie ondermijnende kreten. Wanneer je ze in jouw eigen bubbel waarneemt, zou je dat moeten benoemen. Laat je niet meeslepen in de vraag of het verkieslijker is de democratie te verliezen dan je vriend of familielid. Weet wat je kiest en besef dat jouw keuze niet zonder gevolg en dus belangrijk is.