11 juni 2025 – Column Peter Ursem: Leer van Opmeer!
Het ziet er erg aantrekkelijk uit, het Kindcentrum dat in Spanbroek moet worden gebouwd. Een prachtige plek waar veel zaken die met elkaar te maken hebben bij elkaar komen. Maar liefst drie basisscholen, een flinke gymzaal, kinderopvang, bibliotheek, GGD en een muziekschool. Een mooi idee, dat het realiseren ervan dik verdient. Mooi dat een gemeente zo’n visie heeft ontwikkeld en de handen, althans een flink aantal, op elkaar kreeg om aan het realiseren ervan toe te komen.
Zo’n project mag wat kosten en in 2020 werd de goegemeente duidelijk gemaakt: met tien miljoen is het te doen. Maar dat was toen. Nog voordat de plannen uitgewerkt waren was duidelijk dat er een paar miljoen bij moest en nu, in 2025, is het schrijnend duidelijk dat er bij elkaar zeker nog zeven miljoen bij moet. Er zullen vast en zeker pessimisten zijn die vrezen dat zelfs dat bedrag nog hoger zal uitvallen voordat het kindcentrum werkelijk in gebruik genomen kan worden. De gemeente Opmeer is niet de enige die het overkomt dat mooie plannen duurder uitvallen dan gepland en hoe is dat mogelijk?
Is de lokale politiek of het gemeentelijke apparaat niets te verwijten? Ja, helaas wel.
Natuurlijk mag je meteen stellen dat wanneer je maar liefst vijf jaar doet over het ontwikkelen van een plan, dat dan de kosten van materialen en werkloon gestegen zijn. Is de lokale politiek of het gemeentelijke apparaat niets te verwijten? Ja, helaas wel. Eén van de zaken die je een lokale overheid maar slecht kan toevertrouwen is het maken van een risicoarme aanbesteding. Wanneer een complex plan moet worden uitgewerkt kan het zomaar zijn dat de mensen die de gemeente daarvoor inzet net iets te kort komt om het geheel te overzien. De uitvoerder van een plan is doorgaans iets gisser bezig en zal zeker letten op een aantal zwakke punten in een contract.
dat de oppositiepartijtjes hun best doen om de zaak te torpederen onder het excuus dat het allemaal heel anders moet
Wakkere raadsleden die af en toe een artikel hebben gelezen over een dergelijk project willen graag een vinger in de pap hebben en dus voordat de plannen helemaal rond zijn daar de nodige zaken in veranderd hebben. Wanneer je een beetje cynisch wilt zijn en waarom zou je dat niet af en toe willen, dan zou je kunnen zeggen dat de oppositiepartijtjes hun best doen om de zaak te torpederen onder het excuus dat het allemaal heel anders moet en wanneer die partijtjes erin slagen om na de verkiezingen de coalitie te mogen spelen, zij ongeveer hetzelfde doen als de vorige coalitie, die nu in hun gewijzigde rol alsnog proberen hetzelfde plan te torpederen.
Een reëlere reden dat de kosten veel hoger uitvallen dan aanvankelijk werd aangenomen komt ook omdat een wethouder op zijn klompen aanvoelt, dat wanneer hij de werkelijk te verwachten kosten, dus inclusief tegenvallers, gaat noemen bij het voorstel, het plan nooit de handen van een meerderheid in de raad op elkaar zal krijgen. Dus wanneer de Opmeerse wethouder van kindercentrumzaken in 2020 had gezegd dat men er serieus rekening mee moet houden dat zo’n prachtinstelling pakweg zeventien miljoen gaat kosten, was er überhaupt geen plan in die richting gemaakt. Dat had men in Spanbroek eenvoudig doorgeworsteld met wat er is aan mogelijkheden en zouden suggesties om een kindcentrum met van alles erop en eraan afgedaan worden als megalomane droom.
Een kleine gemeente als Opmeer beschikt hooguit zeer toevallig over een ambtenaar die een dergelijk plan kan uitwerken, zonder dat een geslepen projectontwikkelaars er extra slaatjes uit kan slaan. Ik denk dat het alleen mogelijk is voor gemeenten in Westfriesland om mooie nuttige projecten op te zetten en daar een goede aanbestedingstraject voor uit te denken, wanneer alle gemeenten samen zo’n deskundig team voor samenstellen, voor heel Westfriesland. En dat zo’n team met een solide plan voor den dag komt met een woordvoerder die elk meedenkend raadslid haarfijn kan vertellen hoeveel meer die goedbedoelde aanvulling extra gaat kosten. Zou het niet zo kunnen zijn dat zo’n eigen team veel minder kost dan ingehuurde experts met vaste verhaaltjes en dat er meer uitgespaard kan worden dan zo’n team aan salarissen kost? Gelukkig lukken er af en toe wel projecten, maar mijn advies is: Leer van Opmeer!
