8 december 2018 – Column Sjaak Grosthuizen: Hesjes
In Frankrijk zijn het de Gele Hesjes die de straat opgaan om het politieke handwerk van de regering te corrigeren. Het zijn vooral economische motieven voor de protestbeweging, die misschien nog niet zo ver gaat als de historische bestorming van de Bastille. De Franse regering trekt enkele van de maatregelen die de druppel bleken te zijn voorlopig in. Wanneer de storm wat geluwd, is kan de regering natuurlijk in gedoseerde stapjes wel haar doel bereiken. In Nederland zien we ineens navolgers in gele hesjes. Een beetje een flutreactie, die landelijk nog niet zoveel los weet te maken, of het moet zijn dat nog niet iedereen zo’n hesje heeft. Misschien hebben we het hier over het algemeen een beetje te goed.
Democratie van de straat is ook democratie, zou je kunnen zeggen. Het volk is daar aan zet. En dan is het leuk om te weten dat daar altijd politici bij zijn of zich direct erbij aansluiten om het volk te laten weten dat niet iedere politicus zich van hen afzondert. Nu bestaat het volk uit tig groepen en die hebben allemaal een eigen groepsgevoel. Dat eigene kun je laten verwateren, zodat de aansluiting met andere volksgroepen soepeler verloopt, of je kunt het cultiveren om het verschil met de anderen duidelijker te maken.
culturele opvattingen van elke bevolkingsgroep kunnen veranderen
Het eerste kan gebeuren vanuit gemakzucht of de overtuiging dat dit voor de samenleving het beste is. Het tweede kan gebeuren omdat je je dankzij je eigen culturele opvattingen een completer mens weet of omdat je meent dat dit het gezamenlijke culturele goed rijker maakt. Een ander leuk feit is, dat culturele opvattingen van elke bevolkingsgroep kunnen veranderen en dat ook bijna altijd doen. Waar dit niet verandert, kun je met succes van slagen halsstarrigheid, conflicten, afzondering en extremisme aantreffen.
In Hoorn vinden we dat allemaal terug. Veel botsingen tussen opvattingen krijgen ter legitimering van het eigen gelijk het stempeltje cultuur mee. De eigen groep hecht daar aan en wijst met moreel gevoede verwijten naar hen die dit niet willen accepteren.
Ook in Hoorn komen culturele botsingen voor. Zoals tijdens het traditionele zwartepietendebat. Tegenstanders menen dat de pietencultuur nog steeds de vorm en intentie heeft van eens lekker kunnen discrimineren. Bij voorstanders vind je ook mensen die menen dat dit bij hun onaantastbare cultuur hoort. In Hoorn stonden tijdens de intocht van Sinterklaas de extremen in het debat tegenover elkaar. De ene groep zo vreedzaam mogelijk zwijgend achter een banner met opschrift. Daartegenover een groep, laten we zeggen, behoeders van cultureel erfgoed dat waarschijnlijk nooit op een Unesco-lijst geplaatst zal worden.
Daartussen en daarbij waren inderdaad een paar Hoornse politici. Als waarnemers, laten we dat vooral niet vergeten. Zij wilden tot een goed begrip komen van de culturele verschillen en inzicht krijgen in de mate van overbrugbaarheid, denk ik. Twee van hen stapten naar beide partijen om dat via gerichte vragen tot stand te laten komen. Het waren Robert Vinkenborg van de Hoornse Onafhankelijke Partij en een politieke kompaan, wiens naam we nog even in het ongewisse laten, omdat daar in het vervolgtraject interessante ontwikkelingen op volgden.
De derde politicus was Menno Jas van de Realistische Partij, omringd door de groep overduidelijk witte Nederlandse cultuurbehoeders, waar hij kennelijk het meest nieuwsgierig naar was. Hij bleef daar staan en heeft waarschijnlijk met enige verbazing waargenomen, dat de culturele handelingen en verbale uitingen niet veel verder kwamen dan: zal ik wat eieren halen en naar de andere groep gebrulde kreten als: ga terug naar je eigen land en nog iets sterkere termen die ik niet durf te herhalen. Ik zou wellicht, vanwege mijn eigen achtergrond, hebben kunnen denken dat dit helemaal geen uitingen van cultuur zijn, maar ik accepteer, dat ik wel eens vooringenomen kan zijn.
Gelukkig kwam de politie tussenbeide en die heeft de kluit Nederlandse cultuurverdedigers naar een zijstraatje gedirigeerd. Menno bleef daar gewoon bij, hoewel hij misschien later wel eens zou kunnen verklaren dat hij helemaal niet bij deze groep thuis hoort.
in de nasleep van het gebeuren blijkt zijn waarneming een tikje te rammelen
Voorzitter Luc Hofmans, directeur van Art.1 Bureau Discriminatiezaken Noord-Holland Noord, was ook ter plaatse. Als waarnemer dan natuurlijk. Hij stond zo’n beetje bij de groep tegenstanders van de traditionele pieten en nam zo goed hij kon waar. En in de nasleep van het gebeuren blijkt zijn waarneming een tikje te rammelen. Hij gooit HOP-man Robert en zijn partijgenoot Guido Breuker op één hoop met de door hem extremistische genoemde groep witmannen. Guido was echter niet de politicus die Robert vergezelde. De boot is dan aan. Robert is geen rechts-extremist en meneer Hofman mag deze bewering wat hem betreft in de rechtbank rechtzetten.
Soms is het moeilijk om precies in te schatten wie nu waar bij hoort. Ik stel voor lering te trekken uit de Franse acties. Hesjes in verschillende kleuren. Bijvoorbeeld rood voor tegen discriminatie en bruin voor de voorstemmers. Van Robert denk ik te weten welke kleur hij zou kiezen. Ik ben benieuwd welk kleur hesje Menno durft te dragen.
