HEERHUGOWAARD – Ze is 82 en bij de tijd. Een zwakke blaas en slecht gehoor voorkomen op het nippertje dat Corina* uit Heerhugowaard wordt gedupeerd door bankhelpdeskfraude.
De bankmedewerker die Corina op een zaterdagmiddag opbelt, stelt zich voor als Sanne van Dijk. Ze belt vanaf een vaste lijn met het kengetal van Heerhugowaard, 072. “In zeer goed Nederlands vertelde ze dat de bank geconstateerd had dat iemand vanuit het buitenland 2.500 euro probeerde over te maken vanaf mijn rekening,” haalt Corina het voorval voor de geest. Ze vertrouwt het echter niet meteen, zeker om dat de bankmedewerker ook naar het bankrekeningnummer en de naam van Corina vraagt. Corina vraagt Sanne of ze wel echt voor de bank werkt.
‘Kluisbankrekening’
“Het verhaal was dat ze het bedrag voor mij konden parkeren op een kluisbankrekening. Met betalingen van 5.000 en 4.000 euro naar deze ‘kluis’ konden ze mijn rekening veiligstellen,” lacht Corina nu schamper, in de nieuwe wetenschap dat dit soort rekeningen helemaal niet bestaan. Corina twijfelt, maar gaat mee in het verhaal. “Ik moest haar een paar keer onderbreken, omdat ik haar vanwege mijn slechte gehoor niet goed kon verstaan. Daarom duurde het allemaal even. Uiteindelijk moest ik mijzelf excuseren omdat ik hoognodig naar het toilet moest. De vrouw toonde alle begrip, maar toen ik terugkwam, had ze de verbinding verbroken. Ze moet hebben gedacht dat ik tijd aan het rekken was om de politie op de hoogte te stellen.”
Corina belt het nummer – nog steeds in goed vertrouwen – terug, maar krijgt een bandje te horen dat meldt dat het nummer niet bestaat. Ze besluit de fraudehelpdesk van haar bank te bellen. Die hebben haar bankrekening gelijk geblokkeerd en de ingeplande overboeking op tijd tegen kunnen houden.
Aangifte
“De bank drong aan om aangifte te doen en de politie heeft mij geweldig bijgestaan.” Zo roemt ze de politieman die haar aangifte noteert. “Mijn ervaring is goed gedocumenteerd en ik hoop dat meerdere soortgelijke gevallen tot een spoor naar de daders leiden. Je moet altijd wantrouwig zijn,” weet ze nu. “De vrouw aan de telefoon was zo overtuigend, maar ik weet inmiddels dat de bank nooit belt om geld over te maken. Gelukkig word je meer voor dit soort fraudevormen gewaarschuwd. Veel ouderen zoals ik hebben profijt van ervaringsverhalen uit de directe omgeving. Toen ik in mijn kennissenkring vertelde wat mij was overkomen, zat de schrik er goed in.”
Truc met echte telefoonnummers
“Bij bankhelpdeskfraude doen criminelen zich aan de telefoon voor als bankmedewerker. Door een truc kan zelfs het echte telefoonnummer van de bank op het scherm staan. Ze vertellen dat er verdachte transacties op de bankrekening zijn te zien en dat er snel moet worden gehandeld om te voorkomen dat al het geld verdwijnt,” zegt Wilfred van Mulligen, specialist Digitalisering & Cybercrime bij politie-eenheid Noord-Holland. “Als zogenaamde oplossing moeten slachtoffers hun geld overboeken naar een ‘veilige’ rekening, of iemand komt de bankpas met pincode ophalen. Banken zullen klanten nooit vragen om geld over te boeken of bankpassen af te geven. Mensen die iemand van de bank aan de lijn krijgen met dit soort vragen, adviseren wij om direct op te hangen. Neem bij twijfel zelf contact op met de bank.”
Niet schamen als slachtoffer
Burgemeester Peter Rehwinkel van de gemeente Dijk en Waard is blij dat slachtoffer haar verhaal met anderen wil delen: “De omvang van cybercrime neemt toe en daders worden steeds gewiekster. Slachtoffer worden kan grote gevolgen hebben, zowel financieel als emotioneel. Toch lees of hoor je maar weinig ervaringen van slachtoffers, terwijl het erg veel voorkomt. Als je slachtoffer wordt, is dat niet iets om je voor te schamen, je kunt er anderen mee helpen. Door deze verhalen te delen, kunnen we de kans dat mensen slachtoffer van cybercriminaliteit worden zo klein mogelijk maken.”
