26 oktober 2022 – Column Peter Ursem: – Los lopen
Vragen, vragen, vragen en nauwelijks antwoorden, dat voelt niet lekker. Dat is een eufemisme voor de situatie bij een school in Grootebroek, waar een verwarde man uit het niets een leerling aanviel en bedreigde met een mes. Het is schrikken wanneer dat gebeurt, maar wanneer de verwarde persoon na een onderhoud op het politiebureau gewoon weer teruggestuurd wordt naar huis en verontruste ouders en leerkrachten op geen enkele manier te weten kunnen en mogen komen of de situatie zich niet zal herhalen, dan is er geen enkele grond om de schrik en verontrusting te laten ophouden.
Enerzijds is het natuurlijk goed dat niet iedereen precies over de gezondheid van een buurtbewoner alles te weten komt, maar wanneer er geen enkele zekerheid bestaat of een gevaarlijke situatie zich kan herhalen, dan is het ruimschoots te billijken dat omwonenden en allen die bij de school betrokken zijn pas gerustgesteld zijn wanneer deskundige actie is ondernomen om herhaling te voorkomen. Zoals de situatie op dit moment niet opgelost is wordt de wens gevoed om mensen met een psychisch probleem ver buiten de leefomgeving te houden van mensen die qua gedrag minder problemen geven. Opsluiten die gek, zou ook mijn eerste gedachte zijn.
over het behandelen van mensen die in de war kunnen zijn
Wat we in Grootebroek hebben zien gebeuren is het gevolg van meerdere oorzaken. Allereerst de opvattingen over het behandelen van mensen die in de war kunnen zijn. We sluiten die mensen niet meer permanent op, wanneer er mogelijkheden zijn hen op een veilige manier deel te laten uitmaken van de samenleving. Er bestaan mogelijkheden voor begeleid wonen, of ze bestonden er. Naast de veranderde opvattingen zijn ook de financiën om dat te regelen anders. Nu kan het ook best geval zijn dat de juiste mensen om dit mogelijk te maken er niet meer zijn.
We hebben het mis gaan ook zien gebeuren bij de jeugdzorg. Door aanbestedingsprocedures in de zorgverlening zijn diverse vormen van intensieve zorgverlening enorm bemoeilijkt geworden. Daar waar die zorg zorgvuldig werd vorm gegeven kon er ineens een eind aan komen omdat een andere organisatie de aanbesteding won, maar de juiste zorg niet kon leveren. Het alternatief voor langdurige opname lijkt het – met God zegene de greep – huisvesten in een woonwijk. Dat het af en toe fout kan gaan, zagen we dus ook in Grootebroek. Is daar nog iets aan te doen? Dit is slechts één van de vele vragen die we nu hebben. Kan die man er iets aan doen dat hij geen adequate opvang geniet? Ik weet niet of hij een zorgmijder is voor wie zorgverleners de hoop opgaven.
kan de veiligheid van de kinderen en van hun ouders en leerkrachten gewaarborgd kan worden
Wat de mensen in Grootebroek en elders waar iets dergelijks gebeurde sterk verontrust is, dat antwoorden op hun vragen uitblijven. De wet op de privacy is een heel nuttige, maar een gevolg kan dus ook zijn dat grote onzekerheid over hoe het met de verwarde persoon verder gaat en of een ontsporing binnenkort weer te verwachten is, heel groot blijft. De belangrijkste vraag is of de veiligheid van de kinderen en van hun ouders en leerkrachten gewaarborgd kan worden. Door de persoon gewoon weer terug te laten gaan naar zijn woning zonder dat er iets is gedaan is absurd. Maar stel dat men de man zijn medicijn heeft verstrekt, waardoor hij zelf weer grip heeft op zijn gemoedstoestand en men er zeker van kan zijn dat de medische zorg telkens op tijd geschiedt, dan is er voor de mensen in zijn buurt makkelijker mee te leven.
Ik denk niet dat we trots zouden mogen zijn op onszelf wanneer we iedereen met een mentaal probleem permanent gaan opsluiten op een beveiligde plek ver buiten enig woongebied. Dat er iets dringend moet gebeuren tussen zo’n aanpak en het loslaten van dergelijke patiënten is zonneklaar. Ik gun de verwarde persoon een goede begeleiding, maar ook iedereen en zeker de kinderen die in het gebied rond de school moeten zijn gun ik een zorgeloos gemoed. Een overheid die een dergelijke samenleving belangrijk genoeg vindt om er wat aan te doen krijgt dan niet gauw te maken met veel onbeantwoorde vragen. Zowel de verwarde persoon als zijn omgeving hebben dringend hulp nodig en kan dat daar komen? Bij iemand die goed begeleid gaat los lopen, kan het best loslopen. Dat gun ik elke gemeente.
