Resultaten naleving van de leeftijdsgrens alcoholverkoop in Noord-Holland Noord bekend

De gemeenten en GGD in de regio Noord-Holland Noord werken intensief samen om het alcoholgebruik van jongeren terug te dringen. In opdracht van de 16 gemeenten heeft een extern bureau recentelijk onderzoek gedaan bij verschillende verkooppunten in de regio. De resultaten van dit onderzoek naar naleving geeft gemeenten richting voor hun beleid van de komende periode. In de regio’s Alkmaar, Westfriesland en de Kop van Noord-Holland krijgt 37,6% van de jongeren onder de 18 géén alcohol mee bij de verkooppunten. Deze nalevingscijfers liggen rond het landelijk gemiddelde van 39,4% (2022). Op 23 november zijn de resultaten gepresenteerd aan bestuurders en beleidsambtenaren uit de drie regio’s.

Werkwijze van het onderzoek
In de periode juli tot en met oktober van 2022 is onderzoek gedaan door getrainde mysteryshoppers van 16 en 17 jaar bij verschillende verkooppunten. Gemeenten leverden hierbij zelf locaties aan die veel jongeren bezoeken, de zogenaamde ‘hotspots’. Een verschil met het landelijk onderzoek is dat daar representatieve steekproeven van alle verkoopkanalen zijn gedaan. In het huidige onderzoek geven de cijfers aan in hoeverre de ‘hotspots’ binnen de verkoopkanalen de leeftijdsgrens naleven. Een waardevol meetinstrument voor gemeenten om de komende periode de aanpak te bepalen en eerdere plannen te evalueren.

Resultaten van naleving
De mate van naleving van de wettelijke grens van 18 jaar was het hoogste bij slijterijen (67,6%), gevolgd door supermarkten (61,6%). Opmerkelijk hierbij is dat de onbemande kassa’s heel goed scoorden op naleving (85,2%). Cafetaria’s (34,3%) en horeca (27,7%) volgden daarna. Het meest opmerkelijk was de naleving bij sportkantines (12,9%) in tegenstelling tot de 75% in 2019. Belangrijk dus om samen met de sportkantines te zoeken naar manieren ter ondersteuning om deze naleving te verbeteren. In totaal zijn bijna 700 verkooppunten bezocht.

“De resultaten vallen eerlijk gezegd tegen. Het is nog steeds te makkelijk om onder de 18 jaar aan alcohol te komen. Laat deze resultaten voor alle betrokkenen, zowel gemeenten als verkooppunten, een stimulans zijn om meer te doen aan bewustwording, preventie en handhaving. Belangrijk daarbij is dat we lokaal in gesprek gaan met de verenigingen, supermarkten, slijterijen en horeca met de centrale vraag: ‘Hoe kunnen we het beter doen?’. We kunnen de alcoholverstrekkers al veel bieden, zoals trainingen voor het personeel of de vrijwilligers, dus maak daar vooral gebruik van.” benoemt Toon Mans,  bestuurlijk trekker van ‘In Control of Alcohol & Drugs’ en burgemeester van Castricum.

Vervolgaanpak
De naleving van de leeftijdsgrens bij alcoholverstrekking blijft aandacht vragen. Het bewustzijn van de risico’s van alcohol en het terugdringen van de verkoop aan minderjarigen vraagt om een lange termijnaanpak. Een blijvende gedragsverandering vraagt nu eenmaal een langere adem. Tijdens eerdere onderzoeken in 2015, 2017 en 2019 was de naleving respectievelijk 31%, 44% en 55%. De 37,6% voor 2022 toont aan dat er duidelijk ruimte voor verbetering is.

Als aanpak zal langdurig ingezet worden op campagnes om jongeren, ouders en alcoholverstrekkers bewust maken van die leeftijdsgrens. Daarbij zal de focus van de 16 gemeenten voor de komende periode nadrukkelijk liggen op de sportverenigingen en hun kantines.

Op verschillende manieren wordt in de regio’s gewerkt aan het terugdringen van alcoholgebruik onder jongeren, zo zijn er onder andere voorlichtingscampagnes voor jongeren en ouders, activiteiten op scholen en wordt er advies gegeven aan bijvoorbeeld sportkantines. Andere aanbeveling die gemeenten kregen, waren het doelgericht toepassen van toezicht en handhaving en organiseren van informatiebijeenkomsten voor verkooppunten.

Over ‘In Control of Alcohol & Drugs’
Het nalevingsonderzoek is uitgevoerd door bureau Objectief in opdracht van het programma ‘In Control of Alcohol & Drugs’. Het onderzoek wordt tweejaarlijks uitgevoerd en is een graadmeter voor hoe het gesteld is met de verkrijgbaarheid van alcohol door jongeren.

‘In Control of Alcohol & Drugs’ is een samenwerking van de 16 gemeenten van NHN, GGD Hollands Noorden, Veiligheidsregio NHN, Brijder Jeugd, LINK en GGZ. Het programma ‘In Control of Alcohol & Drugs’ is gericht op het voorkomen en terugdringen van het alcohol- en drugsgebruik onder jongeren in Noord-Holland Noord.