24 mei 2023 – Column Peter Ursem: Minder meerzout
Er zijn zaken waar lokale politici van welke kleur ook weinig aan kunnen doen om ze te voorkomen. Wordt het een droge of natte zomer? Kunnen zij insectensoorten verbieden om gebouwen of delen ervan aan te tasten? Zijn we afdoende op alle mogelijke natuurrampen voorbereid? Hebben zij zicht op de vergankelijkheid van alle materialen die in de regio zijn gebruikt in de loop der eeuwen?
Natuurlijk kan er beleid worden gemaakt om te voorkomen dat speciaal aangewezen kleinschalige dingetjes naar de knoppen gaan, maar dan toch kunnen zich gebeurtenissen voordoen, waar een eenvoudige gemeentebestuurder volledig door verrast of zelfs overrompeld kan worden. Zo heb ik vanuit de zeven Westfriese raden geen waarschuwende signalen gehoord over het plan om in het IJsselmeer een vaargeul te verdiepen. En toch is door dit plan, dat overigens door geen enkele Westfriese gemeente op de agenda geplaatst is geweest, iets gebeurd waardoor een doodnormaal geachte voorziening in groot gevaar verkeert. Ook voor ons, Westfriezen.
een doodnormaal geachte voorziening in groot gevaar verkeert
Nog even en we hadden slechts met de grootste moeite drinkwater kunnen maken van het water uit het IJsselmeer. In Andijk staat een zoetwaterwinningsinstelling en daar is men zonder al te veel moeite in staat ongerechtigheden uit het water te filteren. Een snufje zout hoort daarbij. Waar ik me nauwelijks van bewust was is dat er in het IJsselmeer ook zout zit. De aardrijkskundeles, die ik nota bene ooit zelf ook heb gegeven, waarin uitgelegd wordt waardoor het water van de zee steeds zouter wordt , maakte geen deel meer uit van mijn parate kennis. Dat er af en toe zout water via de in- en uitgangen bij de Afsluitdijk binnenkomt was me ook bekend, maar dat er een serieuze verzilting van het meer door het uitgraven van vaargeulen dreigt is ook voor mij een verrassing.
Toch is het niet moeilijk te begrijpen dat er zich in de bodem van het IJsselmeer nog zout bevindt uit de tijd dat de Zuiderzee nog tekeer kon gaan en dat dit vrij komt wanneer je in die bodem gaat rommelen. Het aanleggen van de zo zeer gewenste vaargeul van 10 meter diep ligt nu al twee jaar stil, omdat er zout is vrij gekomen op plekken in het IJsselmeer, waar het niet zo gemakkelijk weggepompt kan worden. Water innemen om dat na behandeling in Andijk uit miljoenen kranen te kunnen laten stromen komt ernstig in gevaar, want de installatie is niet berekend op een hoger zoutgehalte. Wie gaat dat oplossen?
Wie gaat dat oplossen?
Nou, wij, als Westfriesland mooi niet natuurlijk. Het water wordt ook gebruikt in Friesland, Drenthe en zelfs Groningen en de bedrijven die zo graag heen en weer willen varen met wat grotere schepen staan ook niet meteen klaar om alles vanuit hun reserves financiële ondersteuning te verlenen om alles netjes af te ronden. Voor dit soort klussen hebben we de landelijke overheid. Die moet alles maar even beter regelen. En we hebben nu langzaam maar zeker door dat deze overheid ook niet altijd blaakt van voortvarendheid om problemen op te lossen.
Gelukkig hebben zich echte deskundigen geboden over de verzilting. Er is, zo zou je dat kunnen noemen, een zoutoplossing. Maar daar moeten we nog even op wachten. In ons land hebben we voor alle problemen ministeries en instanties die zich ermee gaan bemoeien. Dat stelt gerust en wanneer ik door een supermarkt loop, zal ik niet meteen wat pakken bronwater inslaan. Ook dat is niet de zorg van het lokale bestuur. Zij kunnen er heel weinig mee en voorlopig blijft dat ook zo.
Toch vraag ik met af of een brief met een hartig woord aan de juiste instanties namens heel Westfriesland verstuurd kan worden. Maar misschien zit ik er volkomen naast en is dit al gebeurd. Dan hebben de Westfriese politici toch een bredere interesse dan ik dacht. Soms zit ik er hartstikke graag naast.
