25 januari 2024 – Column Peter Ursem: Samen samenwerken
Samenwerking kan ingewikkeld zijn wanneer je je niet voldoende bewust bent van de noodzakelijke voorwaarden. Samenwerking met één persoon kan heel ingewikkeld zijn, maar wanneer grotere groepen bedenken dat het handig is om samen mooie doelstellingen te bereiken, kunnen er zich heel wat moeilijkheden voordoen. Samenwerken is mensenwerk en dat moet je heel serieus nemen.
In onze mooie regio Westfriesland hebben een aantal jaren geleden drie complete gemeenten zich gecommitteerd aan een zelf geconstrueerd samenwerkingsmodel, om een hoop administratieve en organisatorische zaken beter en vooral goedkoper aan te pakken. Stede Broec, Enkhuizen en Drechterland leverden elk een eerste naamletter voor het samenwerkingsorgaan SED.
Dat is nu een instelling met zo’n 400 medewerkers, die op een niet al te ingewikkelde manier georganiseerd zijn. Wie de website van het SED bezoekt kan lezen wat deze organisatie allemaal wil doen. Ik las dat het in ieder geval de bedoeling is op betere manier gemeentelijke taken uit te voeren die meer expertise vragen dan die voor kleinere gemeenten op te brengen is.
Eduard van Zuijlen schoot met scherp op een leidinggevende persoon van de organisatie
Dat de samenwerking binnen het SED niet altijd heel gladjes verloopt hebben we kunnen vernemen in de afgelopen tijd. Denk alleen maar even aan de moeite die Enkhuizen heeft of had met het betalen van de afgesproken bijdragen. En heel recent is het een uitspraak van nota bene een burgemeester die de indruk versterkt dat het SED nog niet helemaal draait op de manier die de bedenkers voor ogen hadden. Eduard van Zuijlen schoot met scherp op een leidinggevende persoon van de organisatie en dat viel niet zo goed.
Nu las ik op de website van het SED bij het hoofdstukje ‘Wat kenmerkt de medewerkers bij de SED-organisatie?’ enkele zinsneden waarbij mijn wenkbrauwen in beweging kwamen. Ik citeer: ‘In het medewerkerstevredenheidsonderzoek van 2019 gaven de medewerkers aan dat zij meer richting, kaders en sturing nodig hebben om hun werk goed uit te kunnen voeren. Door het gebrek aan sturing leeft de waan van de dag en dat brengt weer een hoge werkdruk met zich mee. De medewerkers willen graag een inspirerende, motiverende leidinggevende die de organisatie weer nieuw leven in blaast.’ Doorgaans zijn organisaties niet zo open over zaken die niet helemaal lekker lopen.
Door het gebrek aan sturing leeft de waan van de dag
Waar een organisatie als SED ook mee te maken blijft houden, is de houding van de gemeenteraden van de drie deelnemende gemeenten. Ik woon hun vergaderingen niet bij, ik kan daar echt geen tijd voor vrij maken zonder in groot conflict te komen met mij echtgenote. Wel heb ik de ruimte gekregen om de Hoornse raad wat dichter op de lip te zitten en daar constateer ik een sterk verlangen om bij elke daad van colleges na te gaan of zij er vooraf, tijdens en in evaluatiemomenten iets van te zeggen of te besluiten kunnen hebben. Ik houd wat dat betreft mijn hart vast wanneer er weer iets in een gemeenschappelijke regeling bewerkstelligd moet worden. Enkhuizen kan in SED-verband misschien worden gekenschetst als een dwarsligger, maar je moet er niet aan denken dat Hoorn ook in deze constructie zou zitten!
recept voor een samenwerking zoals er in Westfriesland niet eerder is geweest
Ik denk dat het best goed is wanneer politici zich laten bijscholen wanneer het samenwerking gaat betreffen. Ik ga hier geen cursus geven, maar misschien dat een wijs persoon uit het ambtenarenbestand eens een lezinkje of wat gaat geven over samenwerking met daarin een aantal nuttige hoofstukken. Motivatie, hulpvaardigheid, omgang, verbondenheid, geven en nemen (in meerdere sessies!), assertiviteit, overtuigingskracht, flexibiliteit (inclusief een tussendoortestje om na te gaan of de inhoud van dit hoofdstuk beklijft), verantwoordelijkheid, empathisch vermogen, sensitiviteit en luisteren. Zie daar een pakket ingrediënten als recept voor een samenwerking zoals er in Westfriesland niet eerder is geweest.
Natuurlijk besef ik terdege dat er wensen bestaan die klinken als een utopie. Misschien dit er een. En toch, het zou kunnen werken. Wanneer ik heel realistisch ben, zal ik begrijpen dat echte samenwerking in Westfriesland pas gerealiseerd kan worden wanneer de complete bevolking van deze regio de cursus volgt, inclusief zeer regelmatig opfriscursussen. En nu weet ik niet meer of ik een optimist of pessimist ben.
