KAAP in KAART: Eeuwenoude kaarten in Westfries museum

HOORN – Op 29 januari 2016 is het precies 400 jaar geleden dat de Hoornse schipper Willem Schouten en koopman Jacob LeMaire op de zuidelijkste punt van Zuid-Amerika in Chili Kaap Hoorn rondden en een nieuwe zeeroute naar de Oost ontdekten. Aanleiding om de zeekaarten van toen tentoon te stellen.

Van de 15^e tot en met de 19^e  eeuw kreeg een steeds groter deel van de wereldzeeën een ‘gezicht’. Dankzij de kaarten die iedere kapitein en stuurman verplicht was bij te houden. De ontdekking van Kaap Hoorn, 400 jaar geleden, is aanleiding voor een bijzondere tentoonstelling van het Westfries Museum in Hoorn:  KAAP in  KAART. Van 23 januari tot en met 3 april 2016 is hier een indrukwekkend aantal eeuwenoude kaarten uit de  particuliere collectie van Hans Kok te zien.

Kaap Hoorn

In 1615 vertrokken de schepen Hoorn en Eendracht vanuit de Hoornse haven om een nieuwe route naar Indië te vinden. Aan boord van de schepen waren onder andere koopman Jacob Lemaire en schipper Willem Schouten. Durfinvesteerder Isaac Lemaire stuurde de schepen eropuit om zijn droom te verwezenlijken: een handelsimperium in de Oost. De Verenigde Oostindische Compagnie had het monopolie op die handel en Lemaire wilde dat doorbreken.

Schepen van de VOC hadden in de 17e en 18e eeuw een indrukwekkend aantal kaarten aan boord om hun reizen te kunnen maken. Beroemde kaartenmakers en ontdekkingsreizigers stonden aan de basis van een snel groeiend aantal land- en zeekaarten. Steeds meer onbekende streken werden beschreven en getekend. Dat resulteerde in kaarten met prachtig zeekusten, landengten en zeestraten, gemaakt door mannen als Lucas Waghenaar, Joan Blaeu, Johannes Vingboons en Hessel Gerritsz.

Ontwikkeling kaartenmakerij door de eeuwen heen

Aan de hand van de route van de schepen van Schouten en Lemaire selecteerde het museum kaarten uit de 15^e tot en met de 19^e eeuw. Deze kaarten van de hand van Mercator, Hondius, Van Linschoten en anderen geven een prachtig beeld van de ontwikkelingen in de kaartenmakerij door de eeuwen heen. Ze laten zien hoe de onbekende wereld steeds meer een bekende wordt.

Hans Kok, de Nederlands vertegenwoordiger in het bestuur van de International Map Collectors’Society,  die zijn kaarten voor deze bijzondere tentoonstelling ter beschikking stelde, vertelt in een videopresentatie over zijn passie, zijn kaarten en bijbehorende wederwaardigheden.

Op de tentoonstelling zijn ook een aantal zeer zeldzame 19^e eeuwse navigatie-instrumenten te zien. Sextanten, barometers, passers en uurwerken zijn verzameld in een nagebouwde kaartenkamer, van waaruit de stuurman net lijkt te zijn weggelopen.

KAAP in KAART

KAAP in KAART vindt van 23 januari t/m 3 april 2016 plaats in het Westfries Museum, Roode Steen 1,1621 CV Hoorn. Meer informatie via www.wfm.nl, www.kaaphoorn400.nl