Column Peter Ursem: Bomen over bomen

27 oktober 2021 – Column Peter Ursem: Bomen over bomen

Bomen zijn belangrijk. In de geschiedenis was het besef van het belang van bomen nog nauwelijks anders dan van de commerciële waarden die ze vertegenwoordigden. Hout was het meest gebruikte bouwmateriaal. Denk maar aan de vele schepen en huizen die voor het overgrote merendeel uit hout bestonden. Dat er ook een gezond luchtje aan bomen zat, was wellicht alleen aan enkele zonderlinge figuren bekend die zich een beetje aan de randen van de weldenkende samenleving bevonden.

Zuurstof, dat is een van de belangrijkste producten waar de boom voor gewaardeerd zou moeten worden. Het opvangen van bijvoorbeeld kooldioxide bijvoorbeeld versterkt dat belang. Bomen kunnen bodemerosie voorkomen. Nu is gevaar van landverschuivingen vanaf flinke hellingen voor Westfriesland te verwaarlozen, maar wanneer we gaan kijken naar de mogelijkheden voor biodiversiteit in de natuur, dan speelt de boom een niet onbelangrijke rol. Natuurlijk zullen er mensen verwijtend naar eiken kijken, vanwege de voorkeur van een vervelende rupssoort voor juist deze bomen.

Hout was er om op te maken en anders haalde je dat gewoon van ver weg.

Ten tijde van de scheepsbouw waren deze nuttige functies van bomen niet algemeen bekend. Overigens werd het benodigde hout vooral uit gebieden rond de Oostzee weggehaald, maar dat was nadat in onze gebieden het geschikte hout grotendeels was weggehaald. Noord-Scharwoude, Zuid Scharwoude, Hoogwoud, Aartswoud, Westwoud, Oostwoud, Midwoud, Nibbixwoud, Schellinkhout en Berkhout zijn de plaatsnamen die de aanwezigheid van grotere groepen bomen laten vermoeden dan we nu kunnen waarnemen. Hout was er om op te maken en anders haalde je dat gewoon van ver weg. Misschien kun je dat achteraf de Bolsonarobenadering noemen.

Tegenwoordig kun je bijna geen boom meer weghalen zonder kapvergunning. In sommige gemeenten wordt niet moeilijk gedaan over kleinere boompjes als coniferen wanneer die in de eigen tuin staan. Bomen die in je straat duidelijk gigantisch in de weg staan zijn nog niet binnen de kortste keren weg. Toch worden af en toe rigoureus bomen gekapt met toestemming of zelfs naar wens van betreffende gemeente. In Enkhuizen werden in noodtempo grote abelen gekapt, omdat de wortels ervan het zoeken en repareren van een gaslek bemoeilijkten. Gezeur van bewoners die al jaren overlast hadden van de bijna treiterende bomen, die met hun wortels onder het huis door het tegelplaatsje kwamen verruïneren, had geen enkel effect gehad.

af en toe worden rigoureus bomen gekapt met toestemming of zelfs naar wens van betreffende gemeente

Langs de A.C. de Graafweg moesten de lommerrijke zijbermen ook boomvrij gemaakt worden. En langs de nog nieuwe N307 willen diverse politieke partijen in Drechterland waar het maar mogelijk is bomen neerzetten. Zelfs een compleet bos ergens in de grootste Westfriese gemeente is een optie. Het zijn de partijen CDA, PDL, GBD en SPD die dit willen. Alleen de VVD is tegen en waarom verbaast me dat niet? Wellicht ligt het wereldbeeld van deze partij iets dichter bij dat van Bolsonaro. Bomen aanplanten kost geld. Geld dat de gemeente zelf niet in voldoende mate in de geldkist heeft liggen en daarom bij de provincie moet worden afgetroggeld. De fracties die dat aan te vragen geld goed besteed vinden zijn waarschijnlijk bewust gemaakt van het belang van bomen en los van het feit dat bossen prettige wandel- en andere ontspanningsgelegenheid bieden zou het compensatie kunnen betekenen voor allerlei bouwwerkzaamheden die men ook voor ogen heeft. Mooi, prettig en nuttig en misschien een tegemoetkoming aan het historische besef dat daar waar nu windmolens blikvangers zijn vroeger bomen stonden die menige woning hebben helpen verstevigen en te verwarmen.

Drechterland heeft minder bomen dan Enkhuizen of Stede Broec. Wethouder Jeroen Broeders zou daar de particuliere bomen bij op willen tellen. Hij waarschuwt voor de plekken waar allerlei kabels en leiding liggen of komen te liggen. Die zorgen er eerder voor dat bomen worden gekapt, dan dat de Drechterlanders zelf voor elkaar kunnen krijgen natuurlijk.

Ik hoop dat het in Drechterland niet blijft bij bomen over bomen. Bomen? Laat maar komen!