31 juli 2024 – Column Peter Ursem: Als is de waarheid nog zo snel …
Hoeveel last hebben wij in Westfriesland van liegende politici? Het fijnste antwoord is natuurlijk: van liegende Westfriese politici helemaal niks. Dat kan dan wijzen op twee mogelijkheden: we hebben ze hier niet of we hebben ze niet door. In het eerste geval komt dat natuurlijk doordat alle Westfriese politici, of ze nu in een wat stedelijkere gemeente werken of juist in plattelandsgemeenten, allemaal mannen en vrouwen van rechtdoorzee zijn. In het tweede geval hebben we misschien een probleem.
Moet je voor liegende politici elders zijn? Door te verwijzen naar landleiders buiten Europa, die volgens veel mensen (gelukkig nog steeds een meerderheid!) worden gezien als dictators kun je een goed beeld krijgen van hoe een liegende politicus te herkennen is. Donald Trump is ook een lichtend voorbeeld voor alle politici in de hele wereld, die het liegen zonder daarvoor een schaamteblos op de kaken te krijgen, onder de knie willen krijgen. Binnen Europa zijn ze er ook, reken daar maar wel op. Als jij en ik zouden doen wat bijvoorbeeld Orbán doet, dan zouden we kans lopen te worden opgepakt als spion.
Moet je voor liegende politici elders zijn?
We komen wat dichter bij huis. Zijn er in ons eigen land politici waar te nemen die zich hebben gespecialiseerd in het ombuigen van feitenrelazen in leugenverhalen? Ja hoor, die hebben wij. Ik hoef de namen niet eens te noemen en zij genieten zelfs een flinke populariteit. Ook bij ons! Is het uitschelden van iemand voor knettergek of voor slappe hap een leugen of gewoon een scheldwoord? Allebei! Geert W. is zo’n politicus, die een niet aflatende stroom aan interpretaties van de werkelijkheid via X of andere kanalen doorgeeft. Hoe je zijn uitspraken ook wendt of keert: hij is een geschoolde leugenaar en wanneer je ergens goed in bent, kun je een fanclub krijgen.
Maar nu terugkomend op mijn eerste vraag: zijn er ook liegende politici in Westfriesland? Ik vrees dat ik moet zeggen dat ik nu niet kan garanderen dat er geen enkele liegende politicus is, die ergens in de regio een bestuurszetel warmt. Er is in dit gebied wel een potentieel aan kiezers die een voorkeur heeft voor liegende politici. Dat zagen we tijdens de afgelopen verkiezingsronde, die niet over gemeenteraden ging. Mogen wij aannemen dat er in Westfriesland voor de Europese politiek steun is voor slopers van democratische waarden, maar dat dezelfde kiezers dat voor hun eigen omgeving niet willen? Als je heel erg naïef wilt zijn dan zeg je: ja natuurlijk! Ben je niet naïef genoeg, dan maak je je zorgen.
Kun je Westfriese politici met een hang naar liegen herkennen? Jazeker, maar daar moet je wel je best voor doen. Luister naar hun uitspraken over misstanden in de eigen gemeente. Op het moment dat jij je gaat afvragen hoe het mogelijk is dat je dat zelf nog niet hebt opgemerkt, heb je de eerste stap in herkenning van leugens al gezet. Luister naar het gebruik van bijvoeglijke naamwoorden. Wanneer je niet meer weet wat dat zijn, dan ben je al half slachtoffer van politieke leugens en wanneer je de woorden allemaal gelooft, dan zit je helemaal in de knip van die lui. Ik weet niet of ik de komende tijd een cursus ga organiseren in het ontmaskeren van politici met onoprechte politieke doeleinden. Ik vrees dat ik vooral, net als nu, bezig ben met preken voor de eigen parochie.
Maar stel dat jij in de komende tijd per ongeluk met anderen komt te spreken over de lokale politiek, dan zou het mooi zijn wanneer je de omvergekletste volgeling van een populist de mond kunt snoeren. Hoewel het ook in toenemende mate het geval kan zijn dat je gesprekspartner net zo overtuigd is van zijn geloof in populistisch gebral als een christen uit de Biblebelt in het geloof in de schepping in zeven, nee, zes dagen. Dan heb je niks aan een cursus politieke leugendetector. Dat is het belangrijk mensen op te zoeken die ook op zoek zijn naar de echte waarheden.
Moet je mij geloven? Dat maak je zelf maar uit. Misschien kun je beginnen met het tellen van de bijvoeglijke naamwoorden in dit stukje.
