17 april 2024 – Column Peter Ursem: Traditie!
In Engeland krijg je pas goed mee, wat het woord traditie betekent. Natuurlijk hebben we op de tv al het een en ander aan Engelse tradities zien langskomen, maar zoiets in het echt beleven is toch wat anders.
Wij bezochten deze week Windsor, het stadje nabij Londen waar de koninklijke familie ook een kasteel bezit. De £ 33 die de nieuwsgierige toerist wordt gevraagd te investeren in een toegangskaartje tot een stukje van het kasteel vonden wij iets te duur. Daarentegen konden wij gratis aansluiten in de rij wachtenden voor de St. George’s Chapel om de Choral Mattins mee te maken. Het is een reguliere zondagsdienst, waarvoor je niet vooraf wordt gecheckt op je geloofvaardigheid. De viering vond plaats op dezelfde plek die we hebben kunnen zien toen de uitvaart van Prins Philip en Queen Elizabeth werd uitgezonden.
We namen plaats in de banken langs het priesterkoor en met enige spijt deed ik de camera in het tasje en zette de telefoon op uit. Het koor, voor deze dienst de Lynwood singers, kwam statig binnen gelopen, voorafgegaan door de dirigent en de voorzanger. Ook zij namen gedisciplineerd plaats in de koorbanken. De lezingen, de hymnes en psalmen en het bijbehorende staan, zitten of knielen konden allemaal letterlijk gevolgd worden in de klaarliggende boekwerkjes. Strak geregisseerd, ook bij afwezigheid van een regisseur werd de dienst afgewerkt. Aan het einde verlieten de uitvoerders van de dienst op vooraf vastgestelde wijze de gebedsplek en daarna mochten de gelovigen naar buiten, opgewacht door de dienstdoende geestelijken.
Ik neem dat maar even aan, want ik heb daar geen onderzoek naar verricht.
Traditie. Wij beleefden een traditie die bij deze kapel hoort en geen moment kwam het in ons op om dit eens stevig te negeren. Het was geen religieuze voorstelling voor toeristen, maar een gebedsdienst voor de gelovigen, waarbij je als niet-parochiaan gewoon mocht aansluiten. Engeland kent tradities die nimmer ter discussie komen. Ik neem dat maar even aan, want ik heb daar geen onderzoek naar verricht. Het is een traditie die wordt gekoesterd en hoewel tradities met speciaal voor de gelegenheid te dragen kledij in ere wordt gehouden door kleine groepen op aparte plaatsen, lijkt er weinig roep te zijn naar overboord gooien van oude gewoonten.
De dorpen worden in grote mate bevolkt door lieden van elders
In Oxford werden we langs de vele colleges gevoerd door een gids die wist te vertellen welke gebruiken daar nog altijd worden gehanteerd. Kledingvoorschriften bij speciale ceremonies worden streng gehanteerd en desnoods vasthoudend gecontroleerd. Wij kennen dat soort tradities nauwelijks meer. Ook op onze universiteiten hebben ceremonies een deel van de vroegere plechtstatigheid verloren. Niet alles is weg, maar vroeger deed men een en ander toch iets anders.
Wij kennen in Nederland, in ons Westfriesland en in onze dorpen nog enkele tradities. Ooit ingesteld en met enige overgave jarenlang uitgevoerd, maar de klad is erin gekomen. De dorpen worden in grote mate bevolkt door lieden van elders en misschien zijn er ook tradities die iets teveel te maken hebben met drankgebruik en herrie maken. Die gebruiken zullen nooit officieel opgenomen worden in erfgoed van de UNESCO. We horen wel een hoop gekrijs wanneer tradities die voor anderen kwetsend kunnen overkomen op de schop gaan. Zijn er nog originele tradities die we wel in stand moeten hoeden, desnoods ook voor de toeristen?
