6 maart 2024 – Column Peter Ursem: Uit de brand
Het verhaal van Kees Stet over de brandweerspuit heb ik meerdere keren langs laten komen in de radioprogramma’s die ik mocht maken over cabaret. Het zou een beeld moeten geven van het aanpakken van boerderijbranden in de wat vroegere jaren van de vorige eeuw. De vrijwillige brandweer rukt daar uit met een verbijsterende kalmte en omdat de spuit nog in de ‘jepejatie’ was, omdat de smid er nog geen tijd voor had is aan het einde van deze conference de boerderij helemaal uitgefikt.
Zo gaat dat tegenwoordig niet meer, hoewel er wel degelijk zorgelijke verhalen de rondgang doen over de inzetbaarheid van de huidige brandweer. De grootste knelpunten voor het goed functioneren van de brandweer zijn de smalle financiële basis en het verkleinde aantal vrijwillige brandweerlieden. Het in standhouden van een brandweerkorps kost geld. In tijden van financiële krapte wordt door politici wel eens verkondigd dat helaas op alle geldvragers bezuinigd moet worden. Dat is eerlijker. Op de zorg moet ook bezuinigd worden en ja, ook dat gaat van au.
Ik heb even kort gezocht naar wat de taken van de brandweer zijn. De Rijksoverheid heeft daar een handig overzichtje van gepubliceerd dat ik hier even letterlijk weergeef:
- Brand voorkomen, beperken en bestrijden.
- Gevaar voor mensen en dieren bij ongevallen beperken en bestrijden.
- Andere overheden en organisaties adviseren over brandweerzorg, brandbestrijding en brandpreventie.
- Ongevallen met gevaarlijke stoffen voorkomen, beperken en bestrijden.
De brandweer voert ook taken uit die onder de rampenbestrijding en crisisbeheersing vallen.
Dat gaat een flink stuk verder dan Kees Stet schilderde. Wanneer je in een noodsituatie verkeert dat onder de taken van de brandweer valt, dan word je niet vrolijk wanneer blijkt dat het wat langer duurt voordat hulp zal arriveren of dat blijkt dat er te weinig mensen en middelen kunnen worden ingezet, omdat die helaas niet beschikbaar zijn. Natuurlijk is de nood dan niet groter dan wanneer je na een ongeval op de ambulance moet wachten en dat geconstateerd wordt dat jouw geval alleen wordt opgevangen en behandeld in het academisch ziekenhuis in Groningen.
hoe belangrijk vindt u de brandweer
Zo efficiënt mogelijk omgaan met beschikbare budgetten is uiteraard heel belangrijk, maar wanneer die budgetten leiden tot het verminderen van het aantal brandweerposten en het uitkleden van opleidingsmogelijkheden voor de vrijwillige brandweerlieden, of het op peil houden van het materieel dan moeten zeker ook buiten de wereld van de brandweer de wenkbrauwen gefronst worden. Eigenlijk moeten we de vraag bij de burgerij neerleggen: hoe belangrijk vindt u de brandweer en mag dat nu iets meer gaan kosten om de basisveiligheid op peil te houden?
Hoe blij mogen we zijn dat er nog niet een dwaas voorstel is gedaan om diensten als de brandweer te vercommercialiseren? Dat we vinden dat de brandweer de eigen broek moet ophouden? Hoe blij mogen we zijn dat deze bedrijfstak nog niet ten prooi is gevallen aan aanbestedingsregels? Er zijn zaken die helaas onderwerp geworden zijn van marktwerking. Zorg is een verdienmodel geworden. Ziekenhuizen zijn dat ook. Onderwijs nog niet helemaal. Er zijn diensten die ervoor zorgen dat we ons verzekerd mogen weten van hulp wanneer dat nodig is. Wij besteden politie- en legertaken toch ook niet uit aan particuliere bedrijven?
Kees Stet is niet meer, maar zijn verhaal is er nog altijd. Een verhaal dat op de lachspieren werkt. Zal er over niet al te lange tijd een humorvolle voordracht gehouden worden over de Westfriese brandweer uit de jaren twintig van deze eeuw? Ik vrees dat er meer kans is dat er een beroep wordt gedaan op onze traanklieren. Er bestaan nog heel wat leuke en spannende jeugdboekjes over de brandweer om de jeugd aan te zetten tot de wens om ook brandweermens te worden, maar waren er ook al geluiden over de slechte leesvaardigheden van onze schooljeugd?
